Zdecydowana większość Polaków jest objęta ubezpieczeniem zdrowotnym w ramach NFZ. Nie wszyscy wiedzą jednak o tym, że posiadanie takiego świadczenia uprawnia również do korzystania z opieki medycznej poza granicami Polski. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, czyli po prostu karta EKUZ, to międzynarodowy odpowiednik karty NFZ. Osoby posługujące się tym dokumentem mogą otrzymać bezpłatną pomoc medyczną w niemal wszystkich europejskich krajach. Jaki jest zakres dokładny zakres karty EKUZ? Co warto o niej wiedzieć?
Co to jest EKUZ?
Powstanie Unii Europejskiej wpłynęło na ujednolicenie procedur stosowanych we wszystkich krajach członkowskich tej wspólnoty. Wszystko po to, aby obywatele poszczególnych państw uzyskali równe uprawnienia.
Jednym z najważniejszych świadczeń dla każdego obywatela jest dostęp do opieki medycznej. Czasami konieczność uzyskania pomocy lekarskiej pojawia się nagle – w wyniku wypadku lub zaostrzenia objawów choroby przewlekłej. W takich momentach pomoc powinna zostać udzielona jak najszybciej.
Aby więc zapewnić bezpieczeństwo obywatelom Unii Europejskiej, rządy poszczególnych państw należących do wspólnoty przyjęły projekt ogólnoeuropejskiego ubezpieczenia. W Polsce jest on znany jako Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego.
Karta EKUZ jest dokumentem potwierdzającym prawo do korzystania z opieki medycznej na terytorium Unii Europejskiej oraz państw członkowskich EFTA.
Kto może otrzymać kartę EKUZ?
Posiadanie karty EKUZ dowodzi, że dana osoba dysponuje ważnym krajowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Dlatego takie dokumenty mogą wydawać jedynie instytucje zajmujące się ochroną zdrowia obywateli. W Polsce taką funkcję pełni Narodowy Fundusz Zdrowia.
Jak można się domyślić, karta EKUZ przysługuje wszystkim osobom ubezpieczonym w NFZ. Do tej grupy należą między innymi:
- uczniowie i studenci;
- osoby pracujące;
- przedsiębiorcy;
- bezrobotni zarejestrowani w Urzędzie Pracy;
- emeryci i renciści;
- krewni osoby ubezpieczonej (pod warunkiem zgłoszenia ich do ubezpieczenia).
Jak wyrobić kartę EKUZ?
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego jest przyznawana wyłącznie tym osobom, które złożą odpowiedni wniosek w oddziale NFZ. Zazwyczaj nie wymaga to dostarczania dodatkowych dokumentów, ponieważ urzędnicy mogą szybko sprawdzić, czy petent posiada ważne ubezpieczenie. Jednym z wyjątków są jednak wnioski składane przez studentów. Osoby kontynuujące naukę po ukończeniu 18 roku życia powinny przedstawić stosowne zaświadczenie z uczelni.
Zarówno samo złożenie wniosku, jak i otrzymanie karty EKUZ jest bezpłatne.
Na naszej stronie można znaleźć szczegółowe poradniki dotyczące wyrabiania karty EKUZ w poszczególnych polskich miastach.
Jak długo trzeba czekać na wydanie karty EKUZ?
Wyrabianie karty EKUZ nie jest czasochłonną procedurą. Zazwyczaj wnioski składane przez internet są rozpatrywane w ciągu kilku dni. Rzecz jasna w okresie wakacyjnym czas oczekiwania może być nieco dłuższy ze względu na większą liczbę składanych podań.
Jeżeli komuś zależy na czasie, najlepszym rozwiązaniem będzie udanie się z wypełnionym wnioskiem do najbliższego oddziału NFZ. Dzięki temu urzędnicy na miejscu sprawdzą i rozpatrzą podanie. W takiej sytuacji kartę EKUZ zazwyczaj można otrzymać od ręki.
Co obejmuje Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego?
Zdecydowanie najważniejszym aspektem w przypadku każdego ubezpieczenia jest zakres jego ochrony. Dlatego warto odpowiedzieć na pytanie – co daje karta EKUZ?
Przede wszystkim daje ona prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy lekarskiej poza granicami kraju. Koszty związane z udzieleniem takich świadczeń są refundowane przez NFZ. Ogólna zasada głosi, że posiadacze karty EKUZ zyskują prawo do tych samych świadczeń medycznych, co obywatele danego kraju.
Tutaj jednak pojawia się pewien haczyk. Poszczególne kraje Unii Europejskiej mają bowiem inne zasady dotyczące korzystania z publicznej służby zdrowia. Przykładowo, czeska służba zdrowia w dużej mierze opiera się na zasadzie współpłatności. Tym samym osoby korzystające z usług czeskich lekarzy mogą być zobowiązane do samodzielnego uregulowania części kosztów leczenia.
Podobna zależność dotyczy niektórych usług związanych z opieką medyczną. Tu z kolei warto odwołać się do przykładu Słowacji. Na terenie tego kraju działa górska Horská Záchranná Služba (HZS) będąca odpowiednikiem Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR). Różnica polega jednak na tym, że słowackie służby ratunkowe działają na zasadach odpłatności. W efekcie turyści sami muszą płacić za zorganizowanie akcji ratunkowej w terenie wysokogórskim. Identyczna zasada obowiązuje także w Austrii oraz wielu innych krajach Europy Zachodniej.
Co pokrywa karta EKUZ?
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego pokrywa przede wszystkim szeroko rozumiane koszty leczenia. Pod tym względem należy rozumieć:
- wydatki związane z ewentualną hospitalizacją;
- koszty związane z wizytą u lekarza lub lekarzy;
- koszt zorganizowania akcji ratunkowej (opcjonalnie);
- wydatki dotyczące transportu medycznego.
Kiedy karta EKUZ nie zapewni pomocy?
Dzięki powyższym informacjom można łatwo zapamiętać, co pokrywa karta EKUZ. Z drugiej strony stosowanie tego dokumentu wiąże się z pewnymi ograniczeniami. Istnieją bowiem sytuacje, w których karta EKUZ nie zapewni ochrony.
Podstawowa reguła dotyczy tego, że z karty EKUZ można korzystać jedynie w nagłych przypadkach. Jeżeli turysta nagle się rozchoruje lub ulegnie wypadkowi, wówczas może skorzystać z bezpłatnej pomocy lekarskiej. Nie ma więc tutaj mowy o wykonywaniu planowanych zabiegów i swobodnym dostępie do wszystkich usług medycznych. Często z zakresu karty EKUZ jest wyłączona między innymi pomoc dentystyczna.
Kolejny ważny aspekt dotyczy samego procesu organizacji leczenia. Karta EKUZ umożliwia korzystanie wyłącznie z publicznej służby zdrowia. Jest to istotna informacja, ponieważ w każdym kraju działają prywatne przychodnie i szpitale. Jednak leczenie w takich placówkach jest całkowicie wyłączone z refundacji. Dlatego warto upewnić się, czy dany lekarz lub ośrodek działa w ramach publicznej opieki medycznej.
Gdzie obowiązuje karta EKUZ?
Jak sama nazwa wskazuje, Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego to dokument wydawany z myślą o obywatelach Unii Europejskiej. Co istotne, do systemu EKUZ przystąpiły również państwa należące do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Dzięki temu zasięg karty EKUZ obejmuje 32 kraje.
Zatem gdzie obowiązuje karta EKUZ?
- Państwa należące do Unii Europejskiej: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy.
- Kraje należące do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu: Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria.
- Terytoria zależne od: Francji, Portugalii oraz Hiszpanii: Azory, Gujana Francuska, Gwadelupa, Ibiza, Madera, Majorka, Martynika, Minorka, Reunion, Wyspy Kanaryjskie.
- Wielka Brytania (na mocy specjalnego porozumienia zawartego po Brexicie).
Co jasne, karta EKUZ nie jest honorowana na żadnym innym kontynencie. Jednak nawet w Europie można znaleźć miejsca, gdzie takie ubezpieczenie nie zostanie uznane:
- Terytoria zależne Danii: Grenlandia, Wyspy Owcze.
- Dependencje Wielkiej Brytanii: Wyspy Normandzkie i Wyspa Man.
Najważniejsze informacje:
- Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego pozwala Polakom na bezpłatne korzystanie z opieki medycznej poza granicami kraju. Taka możliwość jest jednak objęta kilkoma ważnymi ograniczeniami.
- Po pierwsze, karta EKUZ może zapewnić dostęp do opieki lekarskiej jedynie w nagłych wypadkach oraz w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia. Turyści nie mogą więc liczyć na refundację np. zaplanowanego wcześniej leczenia.
- Po drugie, karta EKUZ jest akceptowana tylko w placówkach lekarskich o statusie publicznym. Wszelkie zabiegi prywatne są co do zasady wyłączone z zakresu refundacji. Dlatego karta EKUZ nie pomoże osobom, które będą korzystać z usług prywatnych punktów medycznych.
- Po trzecie, zakres terytorialny karty EKUZ obejmuje tylko kraje członkowskie Unii Europejskiej oraz porozumienia EFTA. Poza tym obszarem EKUZ nie zapewni żadnej pomocy.
- Co więcej, karta EKUZ może zapewnić tylko częściową refundację leczenia. Jeśli dany kraj zobowiązuje pacjentów do uczestniczenia w kosztach leczenia, posiadacze karty EKUZ również będą mieć taki obowiązek.
- Jedynym sposobem na uzupełnienie zakresu karty EKUZ jest zakup ubezpieczenia turystycznego. Taka polisa pozwoli na ewentualne pokrycie tych wydatków, których nie zrefunduje karta EKUZ.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Czym jest karta EKUZ?
- Karta EKUZ to dokument rozszerzający zakres krajowych ubezpieczeń zdrowotnych. Dzięki niemu ubezpieczeni obywatele krajów członkowskich UE/EFTA mogą uzyskać refundowaną pomoc lekarską na terenie całej wspólnoty.
- Jak działa karta EKUZ?
- Podstawowym zadaniem karty EKUZ jest zapewnienie turyście dostępu do opieki lekarskiej w ramach publicznego systemu ochrony zdrowotnej. Turysta może więc powołać się na tę kartę w czasie konsultacji lekarskich lub przyjęcia do szpitala.
- Gdzie działa karta EKUZ?
- Karta EKUZ działa na całym obszarze Unii Europejskiej oraz w krajach należących do EOG/EFTA. W pozostałych krajach ten dokument nie ma już żadnej mocy.
- Czy karta EKUZ zapewnia dostęp do pełnej refundacji leczenia?
- Nie. Zakres refundacji w ramach karty EKUZ zależy od zasad obowiązujących w danym kraju. Dlatego posiadacze tego dokumentu mogą być zobowiązani do pokrycia niektórych kosztów leczenia.
- Kto może uzyskać kartę EKUZ?
- Karta EKUZ oraz prawo do korzystania z tego dokumentu przysługuje każdemu obywatelowi Polski, który posiada ważne ubezpieczenie zdrowotne NFZ. Taką kartę mogą więc uzyskać: uczniowie, studenci, osoby pracujące, przedsiębiorcy oraz emeryci i renciści.
- Czy kartę EKUZ mogą uzyskać osoby bezrobotne?
- Tak, ale tylko pod warunkiem, że takie osoby są zarejestrowane jako bezrobotni w urzędzie pracy. W przeciwnym wypadku karta EKUZ nie zostanie im wydana.
- Jak można wyrobić kartę EKUZ?
- Wszyscy ubezpieczeni Polacy mogą wyrobić sobie kartę EKUZ. W tym celu należy złożyć wniosek o wydanie karty EKUZ do najbliższego oddziału NFZ. Gotową kartę można odebrać osobiście lub poprosić o wysyłkę dokumentu pocztą.
- Jaka metoda pozwala na najszybsze otrzymanie karty EKUZ?
- Aby otrzymać kartę EKUZ od ręki, należy osobiście zgłosić się do oddziału NFZ. Urzędnicy przyjmują bowiem wnioski od petentów na bieżąco, dzięki czemu wyrabianie karty trwa w tym przypadku kilka lub kilkanaście minut.
- Czy kartę EKUZ można wyrobić w dowolnym oddziale NFZ?
- Tak. Co prawda, NFZ zachęca do składania wniosków w oddziale położonym najbliżej miejsca zamieszkania. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie ku temu, aby taki wniosek złożyć w dowolnym oddziale lub delegaturze.
- Czy karta EKUZ jest dostępna w wersji elektronicznej?
- Nie. Na ten moment karta EKUZ jest wydawana wyłącznie w formie tradycyjnego dokumentu. Jedyną zmianą jest to, że od niedawna wniosek o wydanie EKUZ można także złożyć online.
- Ile wynosi ważność karty EKUZ?
- To zależy od tego, kto wnioskował o wyrobienie karty. Ważność tego dokumentu może wynosić zarówno kilka miesięcy (np. w przypadku bezrobotnych), jak i 20 lat (w przypadku emerytów).
- Jak wyrobić kartę EKUZ dla dziecka?
- Procedura jest w tym przypadku identyczna. Jedyna różnica polega na tym, że osoby niepełnoletnie nie mają zdolności do czynności prawnych. Dlatego wniosek muszą w ich imieniu złożyć rodzice.
- Kiedy turysta może skorzystać z karty EKUZ?
- Jedyną przesłanką do użycia karty EKUZ jest nagły stan zagrożenia życia lub zdrowia. Turysta nie może więc wykorzystać tej karty np. w celu wykonania zaplanowanych wcześniej zabiegów medycznych.
- Czy z karty EKUZ można skorzystać w czasie leczenia prywatnego?
- Nie. Jednym z podstawowych wymogów uzyskania refundacji jest skorzystanie z usług publicznego szpitala lub poradni. Prywatne leczenie jest wyłączone z takiej refundacji, dlatego jego koszty musi pokryć turysta.
- Czy karta EKUZ zapewnia kompleksową ochronę?
- Zakres karty EKUZ jest objęty kilkoma istotnymi ograniczeniami. Dlatego zazwyczaj nie jest to kompleksowe rozwiązanie dla turystów. Jeśli komuś zależy na szerszej ochronie, powinien postawić na połączenie karty EKUZ z ubezpieczeniem turystycznym.
- Dlaczego warto mieć przy sobie ubezpieczenie turystyczne i kartę EKUZ?
- Ponieważ te dwa świadczenia mogą się bardzo dobrze uzupełniać. Karta EKUZ zapewni wówczas podstawową ochronę, a ubezpieczenie turystyczne zagwarantuje dostęp do świadczeń, które nie są objęte podstawową refundacją.
