Ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnego – jak zadbać o swoje bezpieczeństwo po utracie pracy?

Utrata pracy może być spowodowana zwolnieniem lub świadomą rezygnacją ze stanowiska. W obydwu przypadkach pojawia się jednak mnóstwo pytań dotyczących bezrobocia oraz związanych z nim procedur. Szczególne duży niepokój budzi fakt, że utrata pracy oznacza automatyczne zaprzestanie płacenia składek zdrowotnych. Jak więc w takiej sytuacji wygląda ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnego? Na jakiej podstawie osoby bez stałej pracy mogą korzystać ze świadczeń medycznych?

Ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnego – jak zadbać o swoje bezpieczeństwo?

Już na początku pierwszego akapitu chcemy nieco uspokoić osoby, które mogą obawiać się o swoje bezpieczeństwo po zwolnieniu. Otóż bezpośrednio po utracie pracy nie trzeba od razu przejmować się ubezpieczeniem zdrowotnym. Każda polisa opłacana przez pracodawcę zachowuje bowiem swoją ważność przez 30 dni po zwolnieniu. W tym okresie można normalnie korzystać z opieki lekarskiej i innych podstawowych świadczeń.

Dopiero po upływie tych 30 dni należy zadbać o specjalne ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnego. Analogiczna zasada dotyczy osób kończących studia i tracących tym samym prawo do ubezpieczenia z tytułu kontynuowania nauki. Jak można zaradzić temu problemowi?

Przede wszystkim warto rozejrzeć się za nową pracą. Obowiązkiem
wszystkich pracodawców jest zapewnienie pracownikowi ubezpieczenia zdrowotnego bezpośrednio po zatrudnieniu. Dlatego też uzyskanie nowej posady pozwoli na zachowanie stałego dostępu do niezbędnych świadczeń.

Gdzie mogę się ubezpieczyć, jeśli nie pracuję?

Znalezienie nowej pracy bezpośrednio po zwolnieniu jest dla wielu osób idealnym scenariuszem. Niestety, rzeczywistość w wielu przypadkach może okazać się bardziej problematyczna. Niektóre osoby mogą przez pewien czas mieć poważne problemy ze znalezieniem nowego miejsca pracy.

Sytuacji nie poprawia fakt, że w kontekście ubezpieczenia nie ma na to zbyt wiele czasu. Koniec końców zachowanie ochrony jest możliwe tylko, jeśli ktoś znajdzie pracę w ciągu zaledwie miesiąca po utracie poprzedniego stanowiska. Rzecz jasna nie jest to zazwyczaj problemem w sytuacji, kiedy ktoś sam złożył wypowiedzenie z powodu zmiany pracodawcy. Jednak przy zwolnieniu znalezienie nowej pracy w ciągu 30 dni może okazać się niemożliwe.

W takim przypadku pozostają dwa rozwiązania, czyli prywatne ubezpieczenie bezrobotnego lub ubezpieczenie z urzędu pracy. Jakie są plusy i minusy tych opcji?

Ubezpieczenie z urzędu pracy – kto i kiedy może je otrzymać?

Aktualne przepisy prawa pracy zapewniają możliwość rejestracji w urzędzie pracy każdej osobie, która przebywa na bezrobociu dłużej niż miesiąc. Wówczas po uzupełnieniu niezbędnych dokumentów dana osoba będzie formalnie uznana za bezrobotnego. W niektórych przypadkach naprawdę warto dopełnić tego obowiązku. Dlaczego? Ponieważ tylko ludzie zarejestrowani jako bezrobotni mogą otrzymać ubezpieczenie z urzędu pracy.

Wszystkie urzędy pracy mają ustawowy obowiązek objęcia osób bezrobotnych ubezpieczeniem zdrowotnym. Co istotne, nie ma tutaj żadnego znaczenia to, czy dana osoba dodatkowo otrzymuje zasiłek dla bezrobotnych. Ubezpieczenie należy się każdemu.

Ubezpieczenie z urzędu pracy może obejmować nie tylko samego bezrobotnego, ale również jego rodzinę i dzieci. Takie świadczenie jest dostępne wyłącznie wtedy, gdy pozostali członkowie rodziny również nie mają ważnego ubezpieczenia zdrowotnego. W takiej sytuacji niezbędne będzie złożenie stosownego wniosku o przyznanie świadczenia najbliższej rodzinie.

Jak złożyć wniosek o ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnego do ZUS?

W 2023 roku weszła w życie ważna nowelizacja przepisów dotyczących ubezpieczeń zdrowotnych. Jednym z jej elementów było wprowadzenie przepisu o możliwości składania wniosków do ZUS-u o objęcie bezrobotnego ubezpieczeniem. Jeżeli taki wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, dana osoba uzyska ubezpieczenie zdrowotne.

Naturalnie nie każdy ma jednak taką możliwość. Ubezpieczenie zdrowotne w ZUS-ie jest kierowane do osób bezrobotnych lub osób osiągających wyjątkowo niskie dochody. Próg jest tutaj naprawdę niski, bo takie dochody nie mogą przekraczać kilkuset złotych.

Jeśli jednak ktoś spełnia te warunki, ZUS może przychylić się do jego wniosku. W takim wypadku naprawdę warto złożyć taki dokument. Jak można to zrobić? Najłatwiejszym sposobem będzie osobista wizyta w oddziale ZUS i złożenie wniosku stacjonarnie. W placówkach znajdują się gotowe wzory wniosków, dlatego wystarczy tylko wziąć taki wzór i go wypełnić.

Jeżeli ktoś na bieżąco załatwia swoje sprawy online, może także skorzystać z innej opcji. Jest nią złożenie wspomnianego wniosku przez internet. Aby to zrobić, należy najpierw utworzyć konto w serwisie ZUS-u. Natomiast sam wniosek można złożyć pod tym linkiem.

Jak uzyskać ubezpieczenie zdrowotne od MOPS?

Czasami trudna sytuacja życiowa skłania ludzi do szukania pomocy w Miejskich Ośrodkach Pomocy Społecznej. Są to placówki, które mają wspierać rodziny wielodzietne i takie znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej. Co ciekawe, MOPS również może zapewnić ubezpieczenie zdrowotne.

Tutaj także niezbędne będzie złożenie stosownego wniosku. Niemniej sama procedura wygląda już nieco inaczej. Po złożeniu wniosku MOPS zazwyczaj wysyła do danej rodziny swojego pracownika socjalnego. Taka osoba ma sprawdzić, jak w rzeczywistości wygląda sytuacja życiowa i finansowa wnioskujących. Opinia takiego pracownika będzie zatem bardzo istotna w kontekście wydania decyzji o ubezpieczeniu.

W niektórych przypadkach taka wizyta może się jednak nie odbyć. Jak wtedy wygląda procedura? Wówczas MOPS wszczyna tzw. postępowanie wyjaśniające. Ma ono na celu przede wszystkim sprawdzenie tego, czy osoby wnioskujące mogą uzyskać ubezpieczenie z innego tytułu. Jeśli nie mają innego tytułu, a dodatkowo ich sytuacja jest trudna, MOPS powinien zapewnić wnioskodawcom ubezpieczenie.

Ile się czeka na ubezpieczenie zdrowotne z MOPS?

Sama decyzja w sprawie przyznania ubezpieczenia zapada w ciągu miesiąca od złożenia wniosku. Tylko w nielicznych przypadkach, kiedy sytuacja życiowa wnioskodawcy jest naprawdę skomplikowana, termin odpowiedzi może zostać wydłużony do 2 miesięcy.

Natomiast ubezpieczenie zdrowotne powinno zostać przyznane od razu po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku. Co ważne, ubezpieczenie z MOPS-u jest zapewniane na 90 dni. Po tym czasie wnioskujący może złożyć kolejny wniosek, jeśli jego sytuacja życiowa nie uległa zmianie.

Trzeba także pamiętać o tym, że wspomniany okres 90 dni jest liczony od dnia złożenia wniosku. Czas nie biegnie więc od momentu wydania decyzji, dlatego w praktyce okres ochrony okazuje się krótszy.

Prywatne ubezpieczenie bezrobotnego – dlaczego warto je zakupić?

Jak już zaznaczyliśmy, rejestracja w urzędzie pracy nie jest obowiązkowa. Dlatego też część bezrobotnych w ogóle nie korzysta z takiej możliwości. Co trzeba wtedy zrobić, aby wciąż mieć dostęp do opieki lekarskiej? Jedynym rozwiązaniem będzie prywatne ubezpieczenie bezrobotnego.

Prywatne ubezpieczenie można zakupić na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest nabycie polisy bezpośrednio w ZUS-ie. Choć oficjalnie będzie to ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnego, w praktyce jego zakres nie będzie różnił się od normalnych polis dla pracowników. Można zatem uznać, że w taki sposób osoba bezrobotna zachowa swoją dotychczasową ochronę w ramach ubezpieczenia.

Alternatywną będzie zakup polisy zdrowotnej w jednej z firm ubezpieczeniowych. Nie jest to szczególnie trudne zadanie, ponieważ w ofertach wielu asekuratorów można znaleźć także prywatne ubezpieczenie bezrobotnego. Jest to ciekawe rozwiązanie dla osób bezrobotnych, którym zależy na uzyskaniu dodatkowej ochrony.

Co ciekawe, zakup takiej polisy może być korzystny nawet wtedy, kiedy bezrobotny ma dostęp do ubezpieczenia NFZ. Warto bowiem pamiętać, że polski system ochrony zdrowia ma liczne problemy. Dlatego prywatna polisa zdrowotna pozwoli na uzyskanie szybszego i łatwiejszego dostępu do niektórych świadczeń. Przykładem mogą być choćby konsultacje specjalistyczne lub wybrane badania.