Aktualne przepisy prawa jasno wskazują, że to na pracodawcy spoczywa obowiązek zadbania o ważne ubezpieczenie grupowe dla zatrudnianych pracowników. To siłą rzeczy wiąże się z poważnymi konsekwencjami w przypadku niedopełnienia tego obowiązku. Co gorsza, karne odsetki za zbyt późne opłacenie polisy mogą okazać się tylko częścią problemu. Dużo dotkliwszą karą będzie konieczność zapłacenia pracownikowi pełnej kwoty odszkodowania, jeżeli ten ulegnie wypadkowi.
Na jakiej podstawie prawnej pracodawca może zostać obciążony taką karą?
Co prawda, obowiązujący kodeks pracy nie zawiera regulacji dotyczących sposobu postępowania w razie nieważnego ubezpieczenia dla pracowników. Jednakże w jego treści kryje się inny bardzo istotny zapis, a konkretniej artykuł 300. Brzmi on następująco:
„W sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy”.
Zgodnie z treścią tego artykułu pracownicy mogą zgłaszać roszczenia odszkodowawcze na podstawie Kodeksu cywilnego. Tutaj kluczową rolę odgrywa artykuł 471., który może posłużyć do uzasadnienia takich żądań. Zapis ten zawiera następującą regulację:
„Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”.
Cytowany artykuł jednoznacznie potwierdza, iż pracodawca, rozumiany w tej sytuacji jako dłużnik, ma obowiązek naprawienia szkody powstałej w efekcie niedopełnienia swoich obowiązków. Oczywiście brak opłacenia składki dla pracowników spełnia powyższe założenie. Nie ma więc znaczenia to, czy pracodawca dopuścił się tego czynu świadomie, czy było to jedynie niedopatrzenie. W obydwu tych przypadkach poszkodowany może dochodzić swoich praw poprzez zgłoszenie roszczeń odszkodowawczych względem pracodawcy.
Czy rodzina pracownika także może zgłosić roszczenia finansowe?
Zdecydowana większość ubezpieczeń pracowniczych obejmuje także najbliższą rodzinę osób zatrudnionych w danej firmie. Jest to szczególnie istotne w tragicznych sytuacjach, gdy pracownik traci życie w wyniku wypadku. Wówczas polisa na ogół gwarantuje jego rodzinie bardzo wysokie odszkodowanie. Jednakże uzyskanie pieniędzy będzie niemożliwe, jeżeli pracodawca nie zadba o opłacenie należnej składki. Powyższą zależność można zastosować także w przypadku ciężkiej choroby uniemożliwiającej kontynuowanie pracy.
Co więc można zrobić w takich okolicznościach? Zazwyczaj jedynym skutecznym rozwiązaniem jest rozprawa sądowa. Rodzina pracownika może żądać od jego pracodawcy wypłacenia rekompensaty finansowej, która pokryje kwotę odszkodowania utraconego na skutek braku opłacenia składki. Choć uczestnictwo w rozprawach sądowych może okazać się uciążliwe, to na ogół przynosi oczekiwane rezultaty. Warto bowiem wiedzieć, że sądy w takich sytuacjach najczęściej rozstrzygają spory na korzyść poszkodowanego i jego rodziny. Jedynym wyjątkiem są nieliczne przypadki, w których pracodawca udowodni, że brak zapłaty nie powstał z jego winy.
Jeżeli nawet pracodawca podporządkuje się wyrokowi sądu i wypłaci pracownikowi lub jego rodzinie należne odszkodowanie, to nie oznacza końca jego problemów. Pozostaje jeszcze kwestia karnych odsetek za opóźnienie w zapłacie należnej składki.
Podsumowanie
Wszyscy pracownicy objęci ubezpieczeniem grupowym mogą dochodzić swoich praw, jeśli pracodawca nie opłaci składki takiej polisy. W przypadku braku porozumienia należy skierować sprawę na drogę sądową. Może to zrobić zarówno sam pracownik, jak i jego rodzina. Najczęściej wyroki sądów przyznają poszkodowanemu lub jego bliskim odszkodowania, które musi wypłacić pracodawca. Taki wyrok stanowi ogromne obciążenie dla budżetu firmy. Aby więc unikać podobnych sytuacji, pracodawcy powinni na bieżąco kontrolować ważność posiadanych grupowych ubezpieczeń pracowniczych.
