Państwowe ubezpieczenie zdrowotne przysługuje wszystkim osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę lub zlecenie, a także przedsiębiorcom regularnie płacącym składkę zdrowotną. Co jasne, analogicznej zasady nie można stosować w przypadku dzieci oraz osób niepełnoletnich. Dlatego przepisy jasno wskazują, że to rodzic lub opiekun prawny musi zgłosić dziecko do ubezpieczenia zdrowotnego. W jaki sposób można to zrobić? Jakie dokumenty należy wypełnić w związku z takim zgłoszeniem?
Zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia jest obowiązkowe!
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jest niezwykle ważna. Określa ona bowiem zakres oraz warunki państwowych ubezpieczeń zdrowotnych. Szczególną uwagę należy zwrócić na art. 66. oraz 67. wspomnianej ustawy. Art. 66. zawiera wykaz kryteriów, które uprawniają do korzystania z państwowego świadczenia. Natomiast art. 67 obejmuje wszystkie najważniejsze informacje dotyczące procedury zgłaszania krewnych do ubezpieczenia.
W przypadku dzieci oraz osób niepełnoletnich zgłoszenie do ubezpieczenia jest obowiązkowe. Jeżeli rodzic lub opiekun prawny nie dopełni tego wymogu, może zostać obciążony karą grzywny. Warto jednak zwrócić uwagę na to, jak przebiega taka procedura. Wbrew pozorom to nie rodzic odpowiada bezpośrednio za ubezpieczenie dziecka. Taki obowiązek spada na barki jego pracodawcy. Rodzic musi jedynie poinformować swojego przełożonego o chęci zgłoszenia dziecka do obowiązkowego ubezpieczenia. Następnie to firma przygotuje stosowną dokumentację i prześlę ją do ZUS-u. Przesłane dokumenty stają się wówczas podstawą prawną do objęcia dziecka państwowym ubezpieczeniem.
Jak można zgłosić noworodka do ubezpieczenia?
Obowiązujące przepisy prawa wskazują, że niemowlak przez pierwsze 6 miesięcy życia jest automatycznie objęty państwowym ubezpieczeniem. W tym okresie podstawą do korzystania ze świadczeń NFZ będzie jakikolwiek dokument potwierdzający datę urodzenia dziecka. Z kolei po upływie tych 6 miesięcy należy już zgłosić dziecko do ubezpieczenia. Co jasne, musi to zrobić tylko jeden rodzic. Za ubezpieczenie dziecka może odpowiadać matka lub ojciec, gdyż przepisy zostawiają tutaj pełną dowolność.
NFZ wydaje ubezpieczenia na podstawie numeru PESEL. Oznacza to, że dziecko musi najpierw otrzymać swój własny numer, aby mogło zostać objęte ubezpieczeniem. Dlatego rodzice powinni udać się do najbliższego urzędu stanu cywilnego i złożyć wniosek o nadanie takiego numeru. Przy okazji urzędnicy zadbają także o zameldowanie noworodka. Po uzyskaniu numeru PESEL wystarczy przekazać go pracodawcy i poprosić o wypełnienie dokumentów związanych z obowiązkowym ubezpieczeniem dziecka.
Czy dziecku przysługuje ubezpieczenie, jeżeli jego rodzice nie pracują?
Wszystkie opisane wyżej scenariusze zakładają, że ubezpieczeniem dziecka zajmie się jeden z jego rodziców lub opiekunów prawnych. Jednak co należy zrobić w momencie, gdy rodzice nie mają pracy i tym samym nie mogą zgłosić dziecka do ubezpieczenia? Czy w takiej sytuacji osoba niepełnoletnia jest zupełnie pozbawione ochrony?
Na szczęście nie. Przepisy dotyczące obowiązkowych ubezpieczeń wskazują, że prawo do objęcia dziecka ubezpieczeniem mają również jego dziadkowie. Jest to najlepsza alternatywa w momencie, gdy rodzice malca pozostają bezrobotni. Dziadkowie mogą korzystać z państwowego ubezpieczenia przysługującego emerytom oraz rencistom. Jednak takie świadczenie, podobnie jak zwykłe ubezpieczenie dla pracujących, można rozciągnąć na członków rodziny.
W tym miejscu trzeba jednak wspomnieć o bardzo ważnej kwestii. Jeżeli to pracujący rodzic ubezpiecza swoje dziecko, wszelkie formalności w jego imieniu zazwyczaj wypełnia pracodawca. Natomiast dziadkowie muszą samodzielnie zadbać o dopełnienie procedur związanych ze zgłoszeniem wnuka do ubezpieczenia. Jak więc to wygląda w praktyce?
Pierwszym krokiem będzie wypełnienie formularza oznaczonego symbolem ZUS ZCNA. Wzór tego dokumentu widnieje w internecie, dzięki czemu można go łatwo pobrać i wydrukować. Jeśli ktoś nie ma takiej możliwości, pozostaje mu tylko wizyta w najbliższej siedzibie ZUS-u i wypełnienie dokumentu na miejscu. Dlatego warto już wcześniej spisać sobie wszystkie dane osobowe wnuka, które będą niezbędne do wypełnienia formularza. Co ważne, zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia nie pociąga za sobą żadnych dodatkowych opłat.
Dziadkowie muszą także pamiętać o tym, aby po czasie wyrejestrować wnuka ze swojego ubezpieczenia. Należy to zrobić w momencie, gdy będzie on już pełnoletni i uzyska ubezpieczenie z innego tytułu.
Zgłaszanie dziecka do ubezpieczenia poprzez urząd pracy lub placówkę oświaty
Jeżeli dziadkowie nie mogą ubezpieczyć swojego wnuka, rodzicom pozostaje skorzystanie z innego rozwiązania. Zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia zdrowotnego jest możliwe również poprzez urząd pracy. Taka alternatywa przysługuje tylko tym rodzicom, którzy są zarejestrowani w urzędzie pracy jako osoby bezrobotne.
Obecnie status osoby bezrobotnej zapewnia bowiem prawo do korzystania z państwowego ubezpieczenia. W tym przypadku rolę pracodawcy przejmuje urząd pracy, który zgłasza wszystkie zarejestrowane osoby do ZUS-u. Ponadto urzędnicy mogą zgłosić do ubezpieczenia również dziecko bezrobotnego, jeżeli nie jest ono ubezpieczone przez krewnych.
Możliwość zgłaszania osób niepełnoletnich do państwowego ubezpieczenia przysługuje także dyrektorom szkół oraz placówek oświatowych. Jeżeli dziecko uczy się w szkole podstawowej lub średniej, rodzice mogą złożyć stosowny wniosek o objęcie go ubezpieczeniem. W przypadku studentów również istnieje taka możliwość. Placówki oświatowe przyznają swoim podopiecznym ubezpieczenie do momentu zakończenia przez nich nauki.
Podsumowanie
Podstawowym sposobem na zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia jest poinformowanie o tym swojego pracodawcy. Każda firma może przygotować stosowną dokumentację i zapewnić ochronę dzieciom swoich pracowników. Jeżeli jednak rodzice dziecka nie pracują, obowiązek ubezpieczenia przechodzi na jego dziadków. W tym przypadku dziadkowie muszą sami zadbać o wypełnienie druku ZUS ZCNA oraz późniejsze wyrejestrowanie wnuka. Jeśli żaden z krewnych nie może ubezpieczyć dziecka, rodzice powinni zgłosić się do urzędu pracy lub placówki oświatowej, w której dziecko pobiera naukę. Obydwie wymienione instytucje mogą bowiem zapewnić malcowi dostęp do państwowego świadczenia zdrowotnego.
