Składka zdrowotna to obowiązkowy podatek pobierany od wszystkich osób pracujących na etacie i przedsiębiorców. W przypadku pracowników etatowych taką składkę w ich imieniu odprowadza pracodawca. Z kolei przedsiębiorcy muszą płacić ją samodzielnie. Nie zmienia to jednak faktu, że regularne płacenie składki zdrowotnej zapewnia jedną istotną korzyści. Jest nią dostęp z publicznej opieki lekarskiej finansowanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Jeżeli ktoś nie płaci takiej składki i nie posiada innego tytułu do ubezpieczenia, nie może bezpłatnie korzystać z usług NFZ. Dlatego lekarze zawsze weryfikują, czy dany pacjent posiada ważne ubezpieczenie. Co ważne, można to także sprawdzić samodzielnie! W jaki sposób?
Z artykułu dowiesz się:
- Ubezpieczenie NFZ – jaki jest jego zakres i komu przysługuje?
- Gdzie można sprawdzić ważność ubezpieczenie zdrowotnego?
- Brak ważnego ubezpieczenia – co zrobić w takiej sytuacji?
- Ile czasu ważne jest ubezpieczenie zdrowotne?
- Po jakim czasie znika ubezpieczenie zdrowotne?
- Czy trzeba mieć ciągłość ubezpieczenia zdrowotnego?
Ubezpieczenie NFZ – jaki jest jego zakres i komu przysługuje?
Polisa NFZ to potoczne określenie państwowego ubezpieczenia zdrowotnego, które w teorii przysługuje wszystkim obywatelom Polski. Podstawą do uzyskania tego świadczenia jest opłacanie wymaganej składki zdrowotnej. Ma ona charakter obowiązkowy, co oznacza, że żaden pracownik ani przedsiębiorca nie może dobrowolnie zrezygnować z jej płacenia.
Tym samym ubezpieczenie państwowe przysługuje osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę lub zlecenie, a także przedsiębiorcom. Jednak nawet osoby niepracujące mogą uzyskać dostęp do państwowego ubezpieczenia. W tym celu wystarczy choćby zarejestrować się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna. Z kolei osoby niepełnoletnie odgórnie korzystają z ubezpieczenia swoich rodziców lub innych członków rodziny.
Jeżeli chodzi o zakres ubezpieczenia, obejmuje on wszystkie usługi refundowane przez NFZ. Są więc to między innymi: konsultacje z lekarzami pierwszego kontaktu, wizyty specjalistyczne, badania, leczenie dentystyczne oraz szpitalne. NFZ zapewnia również refundację kosztu zakupu niektórych lekarstw i produktów medycznych.
Gdzie można sprawdzić ważność ubezpieczenie zdrowotnego?
Kontrola ważności ubezpieczenia zdrowotnego to podstawowa czynność wykonywana w czasie rejestracji każdego pacjenta. Tym samym ważność polisy można sprawdzić we wszystkich placówkach posiadających ważną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Jeżeli NFZ refunduje usługi w danej poradni, jej pracownicy muszą mieć dostęp do bazy osób ubezpieczonych.
Dlatego przy następnej wizycie w przychodni wystarczy tylko poprosić recepcjonistę o sprawdzenie ważności ubezpieczenia. Jeżeli recepcjonista z różnych przyczyn nie może tego zrobić, polisę powinien sprawdzić sam lekarz. Wszyscy lekarze współpracujący z NFZ także mają dostęp do wspomnianej bazy.
Od pewnego czasu pojawiła się również inna możliwość dla osób, które chcą zweryfikować status swojego ubezpieczenia. Mianowicie taka funkcja została udostępniona w ramach Internetowych Kont Pacjentów (IKP). Jeżeli ktoś założył konto w IKP, może wejść w zakładkę dotyczącą weryfikacji praw do korzystania ze świadczeń NFZ. Jeśli system wyświetli komunikat o dostępie do świadczeń, dany pacjent ma ważne ubezpieczenie.
Brak ważnego ubezpieczenia – co zrobić w takiej sytuacji?
Jeżeli system IKP wyświetli odmowną adnotację, oznacza to, że pacjent nie posiada ważnego ubezpieczenia. Co istotne, informacje zawarte w systemie są aktualizowane każdego dnia. Ponadto cały algorytm IKP jest zintegrowany z bazami danych należącymi do ZUS-u. Toteż informacja o np. nowym zatrudnieniu powinna szybko znaleźć się w systemie. Co jednak zrobić w sytuacji, gdy taka informacja się nie wyświetla?
Przede wszystkim warto udać się do pracodawcy i poprosić o sprawdzenie tego problemu. Być może błąd leży po stronie kadr, które nie opłaciły w terminie wymaganej składki. Jeżeli jednak firma twierdzi, że wszystko jest w porządku, należy skontaktować się z pracownikiem ZUS-u lub NFZ-u. Przy takim zgłoszeniu trzeba dokładnie opisać problem, a także okazać dokumenty potwierdzające prawo do korzystania ze świadczeń. Takim potwierdzeniem może być np. ważna umowa o pracę.
Co jasne, system IKP będzie wyświetlać czerwony komunikat w przypadku wszystkich bezrobotnych, którzy nie zarejestrowali się w urzędzie pracy. Takim osobom pozostaje tylko dobrowolne zgłoszenie się do ubezpieczenia NFZ lub zakup prywatnej polisy zdrowotnej. Obecnie miesięczny wymiar dobrowolnej składki NFZ wynosi ponad 700 złotych. Z kolei prywatne polisy są zdecydowanie tańsze, ale w ich przypadku problemem może okazać się wąski zakres ochrony. Dlatego przed podjęciem decyzji o zakupie konkretnego świadczenia warto dokładnie przemyśleć swój wybór.
Ile czasu ważne jest ubezpieczenie zdrowotne?
Odpowiedź na to pytanie zależy od sytuacji danego obywatela. Przykładowo, osoby niepełnoletnie i emeryci powinni mieć nieprzerwany dostęp do ubezpieczenia. Jeśli z jakiegoś powodu takie osoby nie znajdują się w bazie ubezpieczonych, warto wyjaśnić tę sprawę. Niemniej jednak obydwu tym grupom przysługuje bezterminowe ubezpieczenie zdrowotne.
Dostępność ubezpieczenia NFZ wygląda jednak nieco inaczej w przypadku osób aktywnych zawodowo. Takie osoby muszą już legitymować się określonym prawem do korzystania ze świadczeń. Toteż w ich przypadku ubezpieczenie NFZ jest ważne tak długo, jak długo ważne jest ich prawo do korzystania ze świadczeń.
Co jasne, takie prawo może wynikać z różnych tytułów. Tutaj warto wspomnieć choćby o:
- zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę lub zlecenie;
- opłacaniu składek NFZ z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej;
- dobrowolnym płaceniu składek NFZ;
- dopisaniu do ubezpieczenia innego członka rodziny;
- ubezpieczeniu przysługującym osobom zarejestrowanym w urzędzie pracy.
Po jakim czasie znika ubezpieczenie zdrowotne?
We wcześniejszym podrozdziale zaznaczyliśmy, że utrata posiadanego tytułu do ubezpieczenia oznacza stratę możliwości korzystania z usług NFZ. Czy to jednak oznacza, że posiadane do tej pory ubezpieczenie tak po prostu znika? Na szczęście nie.
Wielu pacjentów prosi o sprawdzenie ważności ubezpieczenia w momencie, gdy stracą oni pracę. Na szczęście nie trzeba się tym od razu martwić. W takiej sytuacji państwowe ubezpieczenie zachowuje bowiem ważność przez 30 dni od chwili zaprzestania pracy. Przez cały ten czas zwolniony pracownik wciąż może bezpłatnie korzystać z usług NFZ.
Dopiero po upływie tych 30 dni dana osoba musi podjąć decyzję w sprawie dalszego ubezpieczenia. Jeżeli nie uda się jej znaleźć pracy, rozwiązaniem pozostaje dobrowolne ubezpieczenie lub rejestracja w urzędzie pracy.
Czy trzeba mieć ciągłość ubezpieczenia zdrowotnego?
Ciągłość ubezpieczenia zdrowotnego jest bardzo ważna w kontekście zachowania prawa do korzystania z opieki lekarskiej. Jeśli ktoś utraci taką ciągłość, każda wizyta u lekarza będzie oznaczać konieczność uiszczenia opłaty. Taka sama reguła pojawi się przy korzystaniu z badań diagnostycznych oraz wszystkich innych świadczeń, które normalnie podlegają refundacji.
Jeszcze większe koszty wygeneruje wtedy wizyta w szpitalu. Wówczas będą to już wydatki liczone dosłownie w dziesiątkach lub nawet setkach tysięcy złotych.
Przerwanie ciągłości ubezpieczenia może mieć dotkliwe konsekwencje także w sytuacji, kiedy pacjent będzie chciał dobrowolnie opłacać składki NFZ. Dlaczego? Ponieważ w takich przypadkach NFZ zastrzega sobie prawo do naliczenia opłaty dodatkowej za brak ciągłości ubezpieczenia. Wysokość takiej opłaty jest uzależniona od długości przerwy. Im dłużej dany płatnik pozostawał bez ubezpieczenia, tym wyższa będzie naliczona opłata.
Najważniejsze informacje:
- Pomimo tego, że każdy obywatel Polski ma konstytucyjne prawo do korzystania z państwowego systemu opieki zdrowotnej, dorośli obywatele muszą legitymować się ważnym tytułem do takiego ubezpieczenia. Oznacza to, iż mogą oni stracić taki tytuł i tym samym prawo do korzystania ze świadczeń.
- Dlatego w przypadku dorosłych pacjentów NFZ weryfikuje, czy dana osoba ma ważne ubezpieczenie. Co istotne, takiego sprawdzenia mogą dokonać również sami pacjenci.
- Aby sprawdzić ważność ubezpieczenia, wystarczy wejść na swoje konto IKP i dokonać sprawdzenia w stosownej zakładce. Alternatywnym sposobem na kontrolę statusu ubezpieczenia będzie zgłoszenie się do pobliskiej przychodni z dowodem tożsamości. Wystarczy wtedy udać się do rejestracji, okazać dowód i poprosić o weryfikację posiadanych praw do świadczeń NFZ.
- Niektóre osoby obawiają się tego, że utrata pracy będzie oznaczać natychmiastową stratę ubezpieczenia. Na szczęście przepisy zakładają, że ubezpieczenie zdrowotne jest ważne jeszcze przez 30 dni od momentu zakończenia pracy.
- Mimo tego w razie utraty dotychczasowego prawa do świadczeń warto zadbać o uzyskanie ubezpieczenia NFZ w inny sposób. W przeciwnym razie dojdzie bowiem do przerwania ciągłości ochrony, a to może już mieć poważne skutki.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Jaka jest ważność ubezpieczenia zdrowotnego NFZ?
- W przypadku niektórych grup (np. emerytów lub osób niepełnoletnich) prawa do ubezpieczenia NFZ są stałe. Natomiast dorośli obywatele mogą korzystać z ubezpieczenia tylko na określonych podstawach. Jeśli stracą oni tytuł do ubezpieczenia, ochrona po pewnym czasie zniknie (np. po 30 dniach od utraty pracy).
- Czym grozi brak ciągłości ubezpieczenia NFZ?
- Pierwszym i najpoważniejszym problemem związanym z brakiem ochrony jest konieczność płacenia za wszystkie świadczenia medyczne. Oprócz tego takie osoby mogą być również zobligowane do uiszczenia dodatkowej opłaty przy wykupieniu dobrowolnego ubezpieczenia w NFZ.
- Jak zachować ciągłość ubezpieczenia zdrowotnego?
- Najprostszym sposobem na to jest pilnowanie, aby zawsze dysponować prawem do świadczeń. Jeśli więc dana osoba np. straci pracę i nie może znaleźć nowej, warto zarejestrować się w urzędzie pracy lub dopisać się do ubezpieczenia małżonka. Dzięki temu ciągłość ubezpieczenia zostanie zachowana.