Poziom bezpieczeństwa w ruchu drogowym nie zależy tylko od zachowania kierowców. Równie istotnym czynnikiem jest bowiem stan techniczny prowadzonych przez nich samochodów. Aby taki pojazd mógł zostać dopuszczony do ruchu, musi najpierw przejść odpowiednie badanie techniczne, popularnie zwane przeglądem. Tego typu badanie należy obowiązkowo wykonywać raz w roku. Co więc grozi kierowcom w razie niedopełnienia tego wymogu? Jakie konsekwencje może mieć jazda samochodem bez ważnego przeglądu?
Badania techniczne – co na ich temat mówią przepisy?
20 czerwca 1997 roku uchwalono obszerną ustawę znaną dzisiaj jako Prawo o ruchu drogowym. Artykuł 81. tej ustawy został poświęcony kwestii obowiązkowych badań technicznych pojazdów. W jego treści można znaleźć wszystkie najważniejsze informacje dotyczące wspomnianych badań.
Dla większości kierowców najistotniejszym aspektem będą tzw. badania okresowe. W ich trakcie uprawniony diagnosta sprawdza działanie najważniejszych podzespołów oraz szuka ewentualnych usterek samochodu. Pozytywny wynik badania technicznego oznacza, że dany pojazd może zostać dopuszczony do ruchu. Zazwyczaj takie pozwolenie jest wydawane na okres 12 miesięcy. Jedynym wyjątkiem od tej reguły są badania fabrycznie nowych samochodów. Jeżeli ktoś kupi fabrycznie nowe auto, pierwszy przegląd samochodu należy wykonać dopiero po upływie 3 lat od rejestracji.
Co istotne, przebieg badań okresowych jest ściśle uregulowany pod kątem prawnym. Oznacza to, że diagnosta musi trzymać się wymaganych procedur w czasie sprawdzania samochodu. Ponadto we wszystkich stacjach diagnostycznych powinien obowiązywać jednolity cennik. W 2021 roku cena badania technicznego wynosi 99 złotych brutto. Nieco więcej (162 złote brutto) za przegląd muszą zapłacić kierowcy, którzy posiadają samochody z instalacją gazową.
Dlaczego przegląd techniczny jest aż tak istotny?
Okresowe przeglądy techniczne są niezwykle ważne z dwóch powodów. Po pierwsze, dzięki takim badaniom kierowcy mogą dowiedzieć się, czy w ich samochodach pojawiły się usterki. Wykrycie nieprawidłowości i ich późniejsze usunięcie jest niezbędnym czynnikiem pod kątem bezpiecznej jazdy samochodem. Po drugie, wszystkie pojazdy dopuszczone do ruchu drogowego powinny być w pełni sprawne. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko nagłej awarii w czasie jazdy, która może skutkować wypadkiem lub kolizją.
Oprócz tego trzeba pamiętać o wspomnianych wyżej regulacjachprawnych. Ich obecność sprawia, że funkcjonariusze w czasie rutynowej kontroli drogowej zapewne sprawdzą, czy pojazd ma wymagane badania okresowe. Jeżeli nie zostały one wykonane w terminie, kierowca naraża się na spore nieprzyjemności.
Jazda samochodem bez ważnego przeglądu – co za nią grozi?
Według obowiązujących przepisów ruchu drogowego jazda samochodem bez ważnego przeglądu stanowi wykroczenie. Tym samym kierowca popełniający takie wykroczenie może zostać ukarany mandatem karnym. Jego wysokość zależy przede wszystkim od charakteru zaistniałej sytuacji.
Jazda samochodem bez ważnego przeglądu może zostać wykryta na dwa sposoby. Pierwszym jest opisana wyżej rutynowa kontrola drogowa. Jeśli w jej trakcie okaże się, że zatrzymany samochód nie ma wymaganych badań, kierowca zostanie ukarany mandatem. Wysokość grzywny może wtedy wynieść maksymalnie 500 złotych. W praktyce funkcjonariusze nie wystawiają tak wysokich kar, jeżeli kierowca spóźni się z przeglądem o np. kilka dni. Jednak dłuższa zwłoka gra na niekorzyść właściciela pojazdu.
Policjanci w czasie kontroli mogą także samodzielnie sprawdzić stan techniczny pojazdu. Jeśli stwierdzą wówczas, że samochód w ogóle nie powinien zostać dopuszczony do ruchu, zatrzymają dowód rejestracyjny. Co prawda, kierowca nie musi mieć takiego dokumentu przy sobie, gdyż cała procedura odbywa się poprzez system CEPiK. Niestety, zatrzymanie dowodu rejestracyjnego wiąże się z dwoma problemami. Po pierwsze, kierowca nie może kontynuować jazdy. Po drugie, właściciel samochodu zostaje zobowiązany do wezwania lawety i odwiezienia pojazdu na swój koszt.
Znacznie poważniejsza sytuacja ma jednak miejsce wtedy, gdy osoba kierująca niesprawdzonym pojazdem spowoduje wypadek. W takim momencie konsekwencje prawne mogą być dużo dotkliwsze. Warto również pamiętać o potencjalnych problemach finansowych związanych z wypłatą odszkodowania. Ubezpieczyciel obsługujący polisę OC może domagać się zwrotu wypłaconej rekompensaty, jeżeli kierowca prowadził samochód niemający wymaganych badań. Trzeba mieć na uwadze, iż takie odszkodowania są zazwyczaj liczone w dziesiątkach tysięcy złotych. Dlatego naprawdę nie należy zwlekać z wykonaniem obowiązkowych badań.
Zatrzymany dowód rejestracyjny – co robić?
Policjanci mają prawo do zatrzymania dowodu rejestracyjnego w razie stwierdzenia, że pojazd nie może uczestniczyć w ruchu drogowym. Co w takiej sytuacji może zrobić właściciel samochodu?
Przede wszystkim należy wówczas od razu umówić się na badanie okresowe pojazdu. Jeżeli samochód przejdzie przegląd, diagnosta wystawi jego właścicielowi stosowne zaświadczenie. Ten dokument będzie potwierdzeniem, iż pojazd może zostać dopuszczony do ruchu.
Diagności wydają zaświadczenia ważne tylko przez 30 dni. W tym okresie należy więc udać się z otrzymanym zaświadczeniem do lokalnego Wydziału Komunikacji. Podczas wizyty trzeba będzie okazać urzędnikowi posiadany dokument. W ten sposób elektroniczne „zatrzymanie” dowodu rejestracyjnego zostanie anulowane, dzięki czemu samochód zyska status dopuszczonego do ruchu.
Podsumowanie
Jazda samochodem bez ważnego przeglądu technicznego to wykroczenie zagrożone mandatem do 500 złotych. Na nieco lżejszą karę mogą liczyć kierowcy, którzy spóźnią się z przeglądem o kilka dni. W takich sytuacjach funkcjonariusze zazwyczaj wystawiają niższy mandat lub ograniczają się do pouczenia. Natomiast przy dłuższym braku badań należy liczyć się z wysokim mandatem, a nawet z zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego. Jeżeli do tego dojdzie, kierowca musi natychmiast wykonać obowiązkowe badania i udokumentować uzyskanie pozytywnego wyniku. Dopiero wtedy samochód zostanie ponownie dopuszczony do ruchu. Niestety, spowodowanie wypadku pojazdem bez ważnych badań technicznych stanowi dużo poważniejsze wykroczenie. Kierowca naraża się wówczas na dotkliwe konsekwencje prawne oraz finansowe (np. obowiązek zwrotu odszkodowania wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC).
