Czy pakiety medyczne są opodatkowane?
Pakiety medyczne dla firm

Czy pakiety medyczne są opodatkowane?

Przyznawanie pracownikom różnych dodatkowych benefitów stało się standardem we współczesnym biznesie. Dlatego pracodawcy coraz częściej sięgają po świadczenia, które mogą stać się dodatkową korzyścią dla pracowników. Idealnym tego przykładem są pakiety medyczne dla firm. Dzięki nim pracownicy zyskują prawo do darmowego korzystania z prywatnej opieki lekarskiej. Co ciekawe, rozwój idei pakietów medycznych doprowadził do powstania sporu dotyczącego ich rozliczania i ewentualnego opodatkowania. W głowach przedsiębiorców zaczęły wtedy rodzić się pytania. Czy pakiety medyczne są opodatkowane? Na jakiej podstawie należy je rozliczyć? W tym artykule odpowiemy na te pytania i będziemy posiłkować się aktualnym orzecznictwem prawnym. Zapraszamy do lektury.

Czym są pakiety medyczne?

Mianem pakietów medycznych dla firm określa się grupowe świadczenia dla pracowników, które zapewniają prawo do korzystania z prywatnej opieki lekarskiej. Takie usługi są realizowane przez różne firmy posiadające własną sieć placówek medycznych. Zazwyczaj pakiet medyczny obejmuje świadczenia, takie jak: darmowe konsultacje internistyczne, szybkie wizyty u lekarzy specjalistów oraz podstawowe badania diagnostyczne.

Idea abonamentu medycznego jest bardzo prosta. Pracodawca podpisuje umowę z firmą, która będzie odpowiadać za realizację świadczeń medycznych na rzecz pracowników. Tutaj mogą pojawić się dwa schematy rozliczenia takich usług:

  1. Ubezpieczenie odgórne – pierwszy wariant polega na tym, że pracodawca ponosi koszty związane z zakupem pakietów medycznych. Dzięki temu pracownicy mogą liczyć na bezpłatny dostęp do prywatnej opieki.
  2. Dobrowolny zakup pakietu – alternatywnym rozwiązaniem jest umożliwienie pracownikom dobrowolnego zakupu pakietu na zasadach częściowej lub pełnej odpłatności.

Ze względu na stosunkowo niską cenę pakietów sporo firm decyduje się na ubezpieczenie odgórne. Dzięki niemu ochrona obejmuje każdego zatrudnionego pracownika. Wszyscy mogą wówczas korzystać z pakietu medycznego na określonych warunkach.

Czy pakiety medyczne są opodatkowane? – spór podatkowy

Rosnąca popularność pakietów medycznych sprawiła, że zainteresowały się nimi organy podatkowe. W efekcie kilkanaście lat temu rozgorzał duży spór, który tak naprawdę trwa do dzisiaj. Jego przedmiotem jest kwestia interpretacji tego, czy pakiet medyczny podlega opodatkowaniu.

Od razu odpowiemy na pytanie postawione w tytule tego tekstu. TAK, według aktualnego orzecznictwa pakiety medyczne podlegają opodatkowaniu. Jednak pewne niuanse sprawiają, że jest to dosyć zawiła kwestia.

Zazwyczaj schemat rozstrzygania sporów podatkowych wygląda podobnie. Zainteresowane strony kierują określony wniosek do sądu, który zapoznaje się ze sprawą, a następnie wydaje stosowny wyrok. Jeżeli jedna ze stron podważa jego zasadność, może skorzystać z prawa do złożenia apelacji.

Niestety, spór dotyczący opodatkowania pakietu medycznego okazał się szczególnie trudnym zagadnieniem. Najlepiej świadczy o tym fakt, że poszczególne sądy wydawały zupełnie inne wyroki w tej sprawie. To z kolei jeszcze bardziej potęgowało niepewność i dezinformację. Ostatecznie głos w sprawie zabrał nawet Minister Finansów.

Dlaczego sprawa świadczeń medycznych na rzecz pracowników budzi tak duże wątpliwości? Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto spojrzeć na tę kwestię z dwóch różnych stron.

Przychody ze stosunku pracy

Jednym z podstawowych pojęć zawartych w obowiązującym prawie pracy są przychody pracownika. Termin ten określa wszystkie korzyści wynikające ze stosunku pracy. Co jasne, zazwyczaj pod tym pojęciem kryje się wyłącznie otrzymywane wynagrodzenie. Jeżeli jednak pracownik uzyskuje również inne korzyści (np. dodatki, nagrody), one także podlegają rozliczeniu jako jego przychody.

Powyższa zależność stała się podstawą opisanego wyżej sporu. Jeśli bowiem pracownik korzystał z pakietu medycznego, uzyskiwał darmowy dostęp do usług medycznych, które w normalnych warunkach byłyby płatne. Takie założenie wykorzystano do sformułowania twierdzenia, że pakiety medyczne stanowią nieodpłatne świadczenie na rzecz pracownika. Tym samym należy je uznać za część uzyskiwanego przychodu z tytułu stosunku pracy.

Co jasne, niemal każdy przychód uzyskiwany przez osoby fizyczne lub prawne podlega opodatkowaniu. W takich przypadkach trzeba opłacić podatek dochodowy lub inną należność określoną w ustawie. Toteż organy podatkowe mają prawo do kontrolowania, czy dana osoba lub firma faktycznie odprowadza należne opłaty.

To wszystko sprawiło, że firmy zostały zobligowane do tego, aby opłacać podatek dochodowy za pakiety kupowane na rzecz pracowników. Co jasne, taka decyzja nie spodobała się wielu przedsiębiorcom, którzy postanowili wyjaśnić zasadność tego założenia na drodze sądowej.

Dlaczego opodatkowanie pakietów medycznych budzi wątpliwości?

Podstawową linią obrony dla pracodawców jest twierdzenie, że nie każdy pracownik w rzeczywistości korzysta z prywatnych usług medycznych. To z kolei rodzi wątpliwości dotyczące tego, czy niewykorzystane świadczenia opieki medycznej mogą być uznane za przychód pracownika. Jednak organy podatkowe nie zgadzały się z taką interpretacją i twierdziły, że pakiety medyczne muszą być opodatkowane. Dlatego niektóre sprawy tego typu musiały zostać zakończone na drodze sądowej.

Pod koniec 2009 roku ukazał się istotny wyrok wydany przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Jego treść wskazywała, że zryczałtowane rozliczanie pakietów medycznych jest niesprawiedliwe. Dlaczego? Ponieważ pracodawca musiał płacić składki za swoich pracowników nawet wtedy, gdy ci nie korzystali z usług medycznych. Tym samym dostępność takich świadczeń pozostawała w gestii samych pracowników. Jeżeli nie zdecydowali się oni na skorzystanie z usług medycznych, żadna należność nie powinna być naliczana.

We wspomnianym wyroku znalazła się więc ważna adnotacja. Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że obowiązkowi podatkowemu powinien podlegać tylko taki przychód, który faktycznie trafił do pracownika. W przeciwnym razie traktowanie pakietu medycznego jako przychodu ze stosunku pracy jest nieprawidłowe.

Czy pakiety medyczne są opodatkowane? – nowe orzecznictwo

Żeby uzyskać pełen obraz sytuacji, trzeba zaznaczyć, że w tym samym czasie inne sądy wydawały zupełnie odmienne wyroki. Kluczowe znaczenie miał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego wydany na początku 2010 roku. To właśnie w tym wyroku pojawiła się konkluzja, że pakiety medyczne stanowią nieodpłatne świadczenia na rzecz pracownika. Tym samym są one korzyścią wynikającą bezpośrednio ze stosunku pracy, a co za tym idzie – podlegają opodatkowaniu.

Sąd wskazał wówczas na ustawę z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych. Sam wyrok wydano na podstawie art. 12 ust. 1, który brzmi następująco:

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.”.

W uzasadnieniu sąd uznał, że korzystanie z abonamentu medycznego przez pracowników powinno zostać uznane za taki przychód. Dlaczego? Albowiem korzyścią majątkową dla pracownika nie są usługi medyczne, ale nabycie samego prawa do darmowego korzystania z takich świadczeń. Przez to nie ma znaczenia, czy pracownicy faktycznie leczyli się prywatnie. Obowiązkowi podatkowemu mają bowiem podlegać nabyte prawa pracowników, a nie sam fakt korzystania z dostępnych usług. Był to pierwszy krok na drodze do stworzenia nowego orzecznictwa w zakresie pakietów medycznych.

Jak Minister Finansów odniósł się do pakietów medycznych?

Jeszcze przed wyrokiem NSA pojawiła się kolejna interpretacja, którą wydał ówczesny Minister Finansów – Jacek Rostowski. W swoim piśmie Minister Finansów zastosował podobne argumenty.

Podstawą interpretacji było stwierdzenie tego, że objęcie pracowników opieką medyczną powinno zostać uznane za nieodpłatne świadczenie z tytułu pracy. Minister nie zgodził się także z argumentem dotyczącym braku możliwości ustalenia tego, czy pracownik faktycznie korzystał z usług medycznych. Jego zdaniem pracodawca przekazuje podmiotowi świadczącemu usługi listę osób, które są uprawione do korzystania ze świadczeń. To zaś stanowi wystarczającą podstawę do płatności w formie ryczałtu oraz naliczenia podatku.

Ponadto we wspomnianej interpretacji pojawiła się jeszcze jedna ważna wzmianka dotycząca prawa do korzystania z prywatnej opieki. Otóż często taka możliwość obejmuje nie tylko pracownika, ale również członków jego najbliższej rodziny. Tym samym wszystkie te osoby uzyskują przychód wynikający ze stosunku pracy. Z tego względu podatek dochodowy w przypadku pakietów medycznych może i powinien być naliczany.

Rozliczanie pakietów medycznych w praktyce

Mnogość przedstawionych informacji pokazuje, jak zawiłym problemem okazało się rozliczanie abonamentów medycznych. Świadczy o tym również fakt, że do dzisiaj toczą się spory prawne dotyczące tego zagadnienia. Co jednak powinni robić przedsiębiorcy?

Na podstawie obecnych wyroków i interpretacji trzeba stwierdzić, że płacenie podatków z tytułu zakupionych pakietów medycznych jest konieczne. Rzecz jasna dotyczy to tylko sytuacji, gdy firma zdecydowała się na odgórne ubezpieczenie pracowników. Jeżeli natomiast zakup pakietu został sfinalizowany przez pracownika, trudno tutaj mówić o przychodzie.

Co z opodatkowaniem pakietów, jeśli pracownicy sami za nie płacą?

Jak już wspomnieliśmy, czasami pracodawcy stawiają na zasadę częściowego finansowania pakietów medycznych dla pracowników. Wtedy zainteresowani pracownicy mogą zakupić taki pakiet poprzez określoną dopłatę. Co jasne, taka sytuacja zupełnie zmienia zasady dotyczące opodatkowania.

W takim przypadku opodatkowaniu podlega tylko kwota, która została opłacona przez pracodawcę. Jeżeli zatem pakiet kosztował np. 200 złotych, a pracownik zapłacił 110 złotych, podstawową opodatkowania jest pozostała kwota opłacona przez pracodawcę, czyli w tym przypadku 90 złotych.

A co jeśli firma w ogóle nie uczestniczy w kosztach i pracownicy sami płacą za swoje pakiety? Wtedy rzeczywiście nie trzeba wykonywać żadnych zmian podatkowych, ponieważ umowa jest de facto zawierana pomiędzy pracownikiem i operatorem świadczeń medycznych. Nie ma więc tutaj mowy o uzyskiwaniu dodatkowej korzyści z tytułu zatrudnienia, bo zakup pakietu obciąża kieszeń pracownika.

Najważniejsze informacje:

  • Aktualne orzecznictwo prawne przewiduje opodatkowanie pakietów medycznych. Toteż pracodawca musi uwzględnić zaliczkę na podatek dochodowy od kupowanych pakietów.
  • Takie orzecznictwo stanowi efekt licznych wyroków, które wskazują, że pakiety medyczne to nieodpłatne świadczenie wynikające ze stosunku pracy. Oznacza to, że stanowią one jeden z przychodów pracownika.
  • Niektóre firmy próbowały podważyć to stwierdzenie na drodze sądowej, ale aktualnie orzecznictwo nie pozostawia wątpliwości. Przedmiotem opodatkowania nie są bowiem same usługi medyczne, lecz możliwość darmowego korzystania z takich świadczeń.
  • Fakt korzystania z usług medycznych nie ma tutaj znaczenia, bo sama możliwość uzyskania darmowych usług medycznych stanowi rodzaj przychodu. Dlatego z uwagi na obowiązujące przepisy prawa pracodawcy powinni płacić podatki od pakietów medycznych.
  • Warto jednak dodać, że bardzo ważną kwestią jest tutaj schemat płatności za pakiet. Jeśli pracodawca pokrywa cały koszt pakietu, opodatkowaniu podlega cała kwota. Natomiast w przypadku częściowej refundacji trzeba zastosować zasadę proporcjonalności.

FAQ - Najczęsciej zadawane pytania

Czy pakiety medyczne są opodatkowane?
Tak i jasno wskazuje na to aktualne orzecznictwo podatkowe. Stanowi ono efekt licznych wyroków sądowych, a nawet wydanej interpretacji Ministra Finansów. Dlatego obecnie pracodawcy muszą uwzględniać w rozliczeniach należności podatkowe dotyczące zakupu pakietów medycznych.
Dlaczego pakiety medyczne są opodatkowane?
Podstawą do opodatkowania pakietów medycznych stało się zaliczenie ich do grona nieodpłatnych świadczeń wynikających ze stosunku pracy. Takie świadczenia co do zasady podlegają opodatkowaniu, dlatego pakiety medyczne również zaczęły mu podlegać.
Jak wysokie jest opodatkowanie pakietów medycznych?
Jeżeli pracodawca opłaca cały pakiet, podstawą opodatkowania jest po prostu wysokość składki takiego pakietu. Warto jednak dodać, że czasami pracodawcy stosują zasadę częściowej refundacji pakietu, która zmienia reguły opodatkowania.

Porozmawiajmy o pakietach medycznych w Twojej firmie!

Decyzja o wyborze pakietu medycznego może wydawać się trudna, ale nie musisz robić tego sam. Z chęcią pomożemy rozwiać wszystkie wątpliwości.

Wypełnienie formularza zajmie Ci tylko chwilę, a zyskasz dostęp do wiedzy i wsparcia, które pozwolą Ci podjąć najlepszą decyzję. Zaufaj nam – razem znajdziemy rozwiązanie idealne dla Twojej firmy.

Mateusz Melon
Mateusz Melon Prezes Zarządu

Otrzymaj bezpłatną ofertę