Cesja ubezpieczenia dotyczy kredytu samochodowego lub hipotecznego. Oznacza przeniesienie przez cedenta (kredytobiorcę) prawa do odszkodowania z umowy ubezpieczenia samochodu lub nieruchomości na bank (cesjonariusza), który udzielił określonego kredytu. Jest to zabezpieczenie danej umowy kredytowej i interesów banku. Na podstawie cesji ubezpieczenia towarzystwo ubezpieczeniowe jest zobowiązane do wypłaty odszkodowania, w razie zaistnienia szkody na przedmiocie kredytu na skutek przewidzianego w umowie ubezpieczenia zdarzenia, cesjonariuszowi. Pomimo tego, że umowa ubezpieczenia jest zawarta przez cedenta, a co za tym idzie, to on jest zobowiązany do opłacania składek ubezpieczenia.
Co zawiera umowa cesji ubezpieczenia?
Cesja ubezpieczenia to umowa cywilnoprawna. Informacje, które zawiera dokument, to:
- przedmiot cesji (przedmiot kredytu i ubezpieczenia jednocześnie, chociaż nie zawsze, o czym poniżej);
- dane cesjonariusza (dane kredytodawcy);
- kwota cesji (suma ubezpieczenia określona w treści umowy kredytowej, zazwyczaj równa kwocie zobowiązania kredytowego, chociaż niekiedy wyższa od niego);
- data ustanowienia cesji;
- podpis i pieczątka przedstawiciela towarzystwa ubezpieczeniowego, w którym dana umowa ubezpieczenia została zawarta.
Cedent może dokonać cesji ubezpieczenia w chwili zawierania umowy ubezpieczenia lub w trakcie jej trwania, po przedłożeniu do towarzystwa ubezpieczeniowego stosownego wniosku.
Jakiego ubezpieczenia wymaga bank od kredytobiorcy?
Bank, który udziela kredytu samochodowego lub hipotecznego, wymaga od kredytobiorcy zawarcia określonej umowy ubezpieczenia i dokonania cesji ubezpieczenia na siebie. Cedent jest zobowiązany do zapewnienia przedmiotowi kredytu (zwanemu odtąd przedmiotem cesji) ubezpieczenia przez cały okres trwania umowy kredytowej oraz przedkładania w banku kopii polis ubezpieczeniowych za kolejne okresy ubezpieczenia. Bank określa też zakres danego ubezpieczenia.
Cesja ubezpieczenia a kredyt samochodowy
W przypadku kredytu samochodowego samochód musi być ubezpieczony w ramach OC komunikacyjnego oraz Autocasco:
Ubezpieczenie OC komunikacyjne jest ubezpieczeniem obowiązkowym. Oznacza to, że niezależnie od tego, czy samochód zakupiono za gotówkę, czy na kredyt posiadacz samochodu jest zobowiązany przepisami prawa do zawarcia umowy ubezpieczenia OC komunikacyjnego. Cesja ubezpieczenia nie dotyczy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, w przeciwieństwie do ubezpieczenia Autocasco. Chociaż jest to ubezpieczenie dobrowolne, to w przypadku kredytu samochodowego jest ubezpieczeniem wymaganym przez banki. Co ważne, polisa AC w przypadku kredytu samochodowego z woli cesjonariusza najczęściej nie może uwzględniać franszyzy redukcyjnej (udziału własnego posiadacza pojazdu w szkodzie). Standardowe ubezpieczenie AC chroni samochód na wypadek uszkodzeń i zniszczeń samochodu, w tym jego części i wyposażenia, m.in. na skutek spowodowania przez kierującego nim kolizji z innym pojazdem mechanicznym. W przypadku kredytu samochodowego bank nakazuje też zapewnienie samochodowi ochrony na wypadek kradzieży (częściowej i całkowitej). O ryzyko kradzieżowe (w skrócie KR) polisa AC musi być przeważnie rozszerzona.
Cesja ubezpieczenia a kredyt hipoteczny
W przypadku kredytu hipotecznego nieruchomość (mieszkanie lub dom) musi być ubezpieczona w ramach ubezpieczenia nieruchomości. Niekiedy konieczne jest też zawarcie przez cedenta umowy ubezpieczenia na życie:
Zakres ubezpieczenia nieruchomości wymagany przez banki zazwyczaj dotyczy ubezpieczenia murów od ognia i innych zdarzeń losowych. Natomiast cedent dodatkowo może rozszerzyć zakres polisy o ubezpieczenie elementów stałych i elementów ruchomych. Wówczas cesja ubezpieczenia wskazanych ryzyk nie dotyczy. Niekiedy z woli cesjonariusza cedent jest też zobowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia na życie. Trzeba zaznaczyć, że wówczas przedmiotem cesji (i równocześnie przedmiotem ubezpieczenia, ale już nie przedmiotem kredytu) jest zdrowie i życie cedenta.
Cesja ubezpieczenia a odszkodowanie
Na podstawie cesji ubezpieczenia prawo do odszkodowania z umowy ubezpieczenia, w razie zaistnienia szkody na przedmiocie cesji na skutek przewidzianego w umowie ubezpieczenia zdarzenia, nabywa cesjonariusz. W praktyce oznacza to, że cesjonariusz decyduje o tym, czy odszkodowanie trafi na wskazany przez niego rachunek bankowy, czy też do cedenta. Wpływ na decyzję cesjonariusza ma rodzaj i wielkość zaistniałej szkody na przedmiocie kredytu. Jeżeli doszło do szkody częściowej, odszkodowanie umożliwia przywrócenie przedmiotu kredytu do stanu sprzed szkody, a cedent nie zalega ze spłatami rat kredytu, cesjonariusz upoważnia cedenta do otrzymania odszkodowania. Jeżeli doszło do szkody całkowitej, czyli zazwyczaj w przypadku:
- ubezpieczenia Autocasco — zniszczenia lub uszkodzenia samochodu, które powoduje całkowitą niezdatność do dalszego użytkowania go lub kradzieży całkowitej samochodu;
- ubezpieczenia nieruchomości — naruszenia konstrukcji nieruchomości, co grozi jej zawaleniem lub całkowitego spłonięcia nieruchomości, odszkodowanie otrzyma cesjonariusz.
Dokładnie tak samo jest w przypadku kredytu hipotecznego i ubezpieczenia na życie cedenta. Jeżeli doszło do śmierci cedenta lub poważnego zachorowania/nieszczęśliwego wypadku i w konsekwencji niezdolności do pracy cedenta odszkodowanie na poczet spłaty kredytu hipotecznego trafi do cesjonariusza. Co ważne, w przedstawionych sytuacjach towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaci odszkodowanie na wskazany przez cesjonariusza rachunek bankowy jedynie w tej wysokości, która odpowiada ilości rat pozostałych do spłaty danego kredytu. Jeżeli dany kredyt jest w większej części spłacony, np. w 70 procentach, cesjonariusz z odszkodowania otrzyma pozostałe 30%, a reszta odszkodowania (70%) trafi do cedenta (lub w przypadku śmierci cedenta do osoby uposażonej przez niego podczas zawierania umowy ubezpieczenia na życie).
Cesja ubezpieczenia ma datę ważności
Cesja ubezpieczenia wygasa wraz z upływem okresu ubezpieczenia, który w przypadku ubezpieczenia Autocasco i ubezpieczenia nieruchomości wynosi 12 miesięcy. Umowa cesji nie wznawia się samoistnie, nawet jeżeli dochodzi do automatycznego wznowienia danej polisy. Dlatego cedent podczas zawierania umowy ubezpieczenia na następny rok (lub jeżeli umowa ubezpieczenia wznowiła się automatycznie) jest zobowiązany do ponownego ustanowienia cesji ubezpieczenia na bank, który udzielił mu danego kredytu. Inaczej jest w przypadku ubezpieczenia na życie cedenta przy kredycie hipotecznym. Okres ubezpieczenia jest tutaj równy okresowi kredytowania, stąd cesja ubezpieczenia obowiązuje przez cały ten czas.