Cesjonariusz to podmiot, który nabywa prawa z umowy ubezpieczenia przedmiotu, na którego zakup udzielił kredytu, od cedenta, czyli kredytobiorcy, który jest zobowiązany do ubezpieczenia przedmiotu kredytu i opłacania składek ubezpieczenia. Inaczej mówiąc, cedent dokonuje cesji ubezpieczenia na cesjonariusza. I na tej podstawie towarzystwo ubezpieczeniowe jest zobowiązane do wypłaty odszkodowania, w razie zaistnienia szkody na przedmiocie kredytu na skutek przewidzianego w umowie ubezpieczenia zdarzenia, cesjonariuszowi.
Wymagania cesjonariusza wobec cedenta
Cesja ubezpieczenia dotyczy kredytu samochodowego lub hipotecznego. W obu przypadkach cesjonariusz stawia przed cedentem określone warunki dotyczące zawarcia umowy ubezpieczenia. Ma to na celu zabezpieczenie danego zobowiązania kredytowego i interesów cesjonariusza. Stąd cesjonariusz wskazuje:
- rodzaj ubezpieczenia;
- zakres ubezpieczenia;
- okres ubezpieczenia;
- sumę ubezpieczenia.
Po zawarciu umowy danego ubezpieczenia kredytobiorca jest zobowiązany do dokonania cesji ubezpieczenia na kredytodawce.
Kredyt samochodowy — warunki cesjonariusza
W przypadku kredytu samochodowego cesjonariusz zobowiązuje cedenta do zawarcia umowy ubezpieczenia Autocasco (obok OC komunikacyjnego, którego cesja ubezpieczenia nie dotyczy) i dokonania cesji ubezpieczenia. Okres ubezpieczenia jest standardowy, a zatem wynosi 12 miesięcy. Przy czym cedent jest zobowiązany do zapewnienia samochodowi ubezpieczenia AC przez cały okres trwania umowy kredytowej i każdorazowego ustanowienia cesji ubezpieczenia na cesjonariusza. Polisa AC z woli cesjonariusza zazwyczaj nie może uwzględniać franszyzy redukcyjnej (udziału własnego posiadacza pojazdu w szkodzie). W zakresie ubezpieczenia obowiązkowo musi się znaleźć ryzyko kradzieżowe. Typowa polisa AC przeważnie zawiera je w swoim zakresie, niekiedy jednak o ryzyko kradzieżowe musi być rozszerzona. Suma ubezpieczenia jest wskazana przez cesjonariusza w umowie kredytowej. Zazwyczaj ma być równa kwocie zobowiązania kredytowego, chociaż niekiedy musi być od niego wyższa.
Kredyt hipoteczny — warunki cesjonariusza
W przypadku kredytu hipotecznego cedent jest zobowiązany przez cesjonariusza do zawarcia na ogół dwóch umów ubezpieczeń i w obu przypadkach dokonania cesji ubezpieczenia. Mowa o:
- ubezpieczeniu nieruchomości (mieszkanie, dom), a dokładnie ubezpieczeniu murów od ognia i innych zdarzeń losowych. Okres ubezpieczenia jest standardowy i wynosi 12 miesięcy. Przy czym cedent jest zobowiązany do zapewnienia przedmiotowi kredytu ubezpieczenia przez cały okres trwania umowy kredytowej i każdorazowego ustanowienia cesji ubezpieczenia na cesjonariusza. Suma ubezpieczenia jest wskazana w umowie kredytowej i przeważnie ma być równa kwocie zobowiązania kredytowego, chociaż cesjonariusz może też nakazać wyższą sumę ubezpieczenia.
- ubezpieczeniu na życie cedenta. Okres ubezpieczenia ma być równy okresowi kredytowania, a suma ubezpieczenia równa lub wyższa od kwoty zobowiązania kredytowego.
Kiedy cesjonariusz otrzyma odszkodowanie?
Na podstawie cesji ubezpieczenia prawo do odszkodowania z umowy ubezpieczenia, w razie zaistnienia szkody na przedmiocie ubezpieczenia (samochód, nieruchomość, zdrowie i życie cedenta) na skutek przewidzianego w umowie ubezpieczenia zdarzenia, nabywa bank. Cesjonariusz na podstawie rodzaju szkody i jej rozmiarów decyduje o tym, czy odszkodowanie trafi do niego, czy do cedenta. Jeżeli możliwa jest naprawa przedmiotu kredytu po szkodzie, czyli przywrócenie go do stanu sprzed szkody, cesjonariusz upoważnia do otrzymania odszkodowania cedenta, o ile ten nie zalega ze spłatami rat kredytu. Jeżeli natomiast doszło do szkody całkowitej, odszkodowanie trafi do cesjonariusza na poczet spłaty zobowiązania kredytowego cedenta.
Co to jest szkoda całkowita?
Za szkodę całkowitą uważa się zazwyczaj:
- przy ubezpieczeniu Autocasco — całkowitą kradzież samochodu lub uszkodzenie/zniszczenie samochodu, które powoduje całkowitą niezdatność do dalszego użytkowania;
- przy ubezpieczeniu nieruchomości — naruszenie konstrukcji nieruchomości, co grozi jej zawaleniem lub całkowite spłonięcie nieruchomości.
Natomiast w przypadku kredytu hipotecznego i ubezpieczenia na życie cedenta cesjonariusz otrzyma odszkodowanie w sytuacji śmierci cedenta lub poważnego zachorowania/nieszczęśliwego wypadku i w konsekwencji niezdolności do pracy cedenta. Co jednak ważne, we wskazanych sytuacjach cesjonariusz otrzyma od towarzystwa ubezpieczeniowego odszkodowanie jedynie w tej wysokości, która odpowiada ilości rat pozostałych do spłaty danego kredytu. Jeżeli dany kredyt jest w większej części spłacony, np. w 80 procentach, cesjonariusz z odszkodowania otrzyma pozostałe 20%, a reszta odszkodowania (80%) trafi do cedenta (lub w przypadku śmierci cedenta do osoby uposażonej przez niego w trakcie zawierania umowy ubezpieczenia na życie).