Cedent to osoba, który przenosi prawa z umowy ubezpieczenia przedmiotu, na którego zakup otrzymał kredyt, na cesjonariusza, czyli podmiot, który kredytu mu udzielił. Operacja ta nosi miano cesji ubezpieczenia. Na jej podstawie towarzystwo ubezpieczeniowe jest zobowiązane do wypłaty odszkodowania, w razie zaistnienia szkody na przedmiocie kredytu na skutek przewidzianego w umowie ubezpieczenia zdarzenia, cesjonariuszowi. Pomimo tego, że umowa ubezpieczenia jest zawarta przez cedenta, a więc to on jest zobowiązany do opłacania składek ubezpieczenia.
Obowiązki cedenta
Cesja ubezpieczenia dotyczy kredytu samochodowego lub hipotecznego. Zatem przedmiotem kredytu jest samochód, mieszkanie lub dom. Cedent jest zobowiązany do:
- ubezpieczenia przedmiotu kredytu na sumę ubezpieczenia wskazaną w umowie kredytowej (zazwyczaj suma ubezpieczenia ma być równa kwocie zobowiązania kredytowego, chociaż niekiedy musi być wyższa od niego);
- dokonania cesji ubezpieczenia na bank;
- zapewnienia przedmiotowi kredytu (zwanemu odtąd przedmiotem cesji) ubezpieczenia przez cały okres trwania umowy kredytowej oraz przedkładania w banku kopii polis ubezpieczeniowych za kolejne okresy ubezpieczenia.
Cedent w ubezpieczeniu komunikacyjnym
W przypadku kredytu samochodowego posiadacz pojazdu jest zobowiązany do zawarcia dwóch ubezpieczeń komunikacyjnych:
- ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych — jest to ubezpieczenie obowiązkowe, czyli nakazane przepisami prawa. Nie ma znaczenia to, czy samochód jest zakupiony za gotówkę, czy na kredyt. Dlatego też cesja ubezpieczenia nie dotyczy wskazanej polisy.
- ubezpieczenia Autocasco — jest to ubezpieczenie dobrowolne, ale wymagane przez banki przy kredycie samochodowym, stąd cedent jest zobowiązany do dokonania cesji ubezpieczenia AC na cesjonariusza. Co istotne, z woli banku polisa AC zazwyczaj nie może uwzględniać udziału własnego posiadacza pojazdu w szkodzie (franszyzy redukcyjnej). W zakresie ubezpieczenia natomiast musi być obecne ryzyko kradzieżowe (w skrócie KR).
Cedent w ubezpieczeniu nieruchomości
W przypadku kredytu hipotecznego cedent jest zobowiązany przez bank do zawarcia zazwyczaj dwóch umów ubezpieczeń i w obu przypadkach dokonania cesji ubezpieczenia. Chodzi o:
- ubezpieczenie nieruchomości — w swoim zakresie musi zawierać ubezpieczenie murów od ognia i innych zdarzeń losowych. O dodatkowe ryzyka, czyli ubezpieczenie elementów stałych i elementów ruchomych, kredytobiorca może rozszerzyć ubezpieczenie nieruchomości po uiszczeniu wyższej składki ubezpieczenia. Wówczas cesja ubezpieczenia wskazanych ryzyk nie dotyczy.
- ubezpieczenie na życie cedenta — co ważne, w tej sytuacji przedmiotem cesji (i równocześnie przedmiotem ubezpieczenia, ale już nie przedmiotem kredytu) jest zdrowie i życie cedenta.
Kiedy cedent otrzyma odszkodowanie?
Na podstawie cesji ubezpieczenia prawo do odszkodowania z umowy ubezpieczenia, w razie zaistnienia szkody na przedmiocie cesji na skutek przewidzianego w umowie ubezpieczenia zdarzenia, nabywa cesjonariusz. Inaczej mówiąc, bank na podstawie rodzaju szkody i jej rozmiarów decyduje o tym, czy odszkodowanie trafi do niego, czy do cedenta. Jeżeli w wyniku otrzymanego odszkodowania cedent jest w stanie przywrócić przedmiot kredytu do stanu sprzed szkody, a jednocześnie nie zalega ze spłatami rat kredytu, cesjonariusz zgadza się na to, by towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaciło odszkodowanie cedentowi. Jeżeli natomiast doszło dla przykładu do kradzieży całkowitej pojazdu, naruszenia konstrukcji nieruchomości, co grozi jej zawaleniem czy też śmierci cedenta odszkodowanie trafi do cesjonariusza na poczet spłaty danego kredytu.
Co jednak ważne, cesjonariusz otrzyma od towarzystwa ubezpieczeniowego odszkodowanie jedynie w tej wysokości, która odpowiada ilości rat pozostałych do spłaty danego kredytu. Jeżeli dany kredyt jest w większej części spłacony, np. w 80 procentach, cesjonariusz z odszkodowania otrzyma pozostałe 20%, a reszta odszkodowania (80%) trafi do cedenta (lub w przypadku śmierci cedenta do osoby uposażonej przez niego w trakcie zawierania umowy ubezpieczenia na życie).
Data ważności cesji ubezpieczenia
Cesja ubezpieczenia wygasa wraz z upływem okresu ubezpieczenia, który w przypadku ubezpieczenia Autocasco i ubezpieczenia nieruchomości wynosi 12 miesięcy. Umowa cesji nie wznawia się samoistnie, nawet jeżeli dochodzi do automatycznego wznowienia danej polisy. Dlatego cedent podczas zawierania umowy ubezpieczenia na następny rok (lub jeżeli umowa ubezpieczenia wznowiła się automatycznie) jest zobowiązany do ponownego ustanowienia cesji ubezpieczenia na bank, który udzielił mu danego kredytu. Inaczej jest w przypadku ubezpieczenia na życie cedenta przy kredycie hipotecznym. Okres ubezpieczenia jest tutaj równy okresowi kredytowania, stąd cesja ubezpieczenia obowiązuje przez cały ten czas.