Wniosek ubezpieczeniowy to wniosek o zawarcie umowy ubezpieczenia. Jest to oferta składana towarzystwu ubezpieczeniowemu przez klienta (zwanego ubezpieczającym), który poszukuje ochrony ubezpieczeniowej. Wniosek ubezpieczeniowy może być sformułowany pisemnie lub słownie przez telefon, przy wykorzystaniu urządzeń do nagrywania dźwięku.
Wniosek ubezpieczeniowy a zawarcie umowy ubezpieczenia
Umowa ubezpieczenia stanowi zgodne oświadczenie woli towarzystwa ubezpieczeniowego i ubezpieczającego. Warunkiem jej zawarcia jest złożenie przez ubezpieczającego wniosku ubezpieczeniowego oraz akceptacja tego wniosku przez towarzystwo ubezpieczeniowe.
Jeżeli towarzystwo ubezpieczeniowe nie odpowie na wniosek ubezpieczeniowy w ciągu 14 dni od otrzymania go, dochodzi do zawarcia umowy ubezpieczenia. Potwierdzeniem tego jest polisa. Co jednak ważne, towarzystwo ubezpieczeniowe we wskazanym terminie ma prawo do wystosowania odpowiedzi na otrzymany wniosek ubezpieczeniowy w postaci kontroferty. Jest to propozycja zawarcia umowy ubezpieczenia na warunkach odmiennych od treści wniosku ubezpieczeniowego. W tym przypadku towarzystwo ubezpieczeniowe jest zobowiązane do dostarczenia polisy wraz z informacjami o postanowieniach umowy ubezpieczenia odbiegających od treści wniosku ubezpieczeniowego. Ubezpieczający ma prawo do wniesienia sprzeciwu w ciągu 7 dni od dnia otrzymania kontroferty. Jeżeli tego nie zrobi, umowa ubezpieczenia dochodzi do skutku. Ale dopiero z upływem wyznaczonego na wniesienie sprzeciwu terminu. Jeżeli jednak ubezpieczający wniesie sprzeciw, do zawarcia umowy ubezpieczenia nie dochodzi.
Jak złożyć wniosek ubezpieczeniowy?
Wniosek ubezpieczeniowy może być złożony:
- na formularzu towarzystwa ubezpieczeniowego u agenta/multiagenta ubezpieczeniowego;
- za pośrednictwem infolinii towarzystwa ubezpieczeniowego;
- za pośrednictwem strony internetowej towarzystwa ubezpieczeniowego lub strony internetowej porównywarki ubezpieczeń.
Czy towarzystwo ubezpieczeniowe ma prawo do odrzucenia wniosku ubezpieczeniowego?
I tak, i nie – w zależności od rodzaju umowy ubezpieczenia. Polisa może być bowiem dobrowolna lub obowiązkowa. W pierwszym przypadku umowa ubezpieczenia jest zawierana przez klienta z własnej woli. Natomiast w drugim – klient jest zobowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia na podstawie przepisów prawa. Co więcej, w polisie dobrowolnej warunki umowy ubezpieczenia każde towarzystwo ubezpieczeniowe określa w dowolny sposób. A w polisie obowiązkowej są one wynikiem danego aktu prawnego, który zobowiązuje do zawarcia umowy ubezpieczenia.
W odniesieniu do polisy dobrowolnej towarzystwo ubezpieczeniowe ma prawo do odrzucenia wniosku ubezpieczeniowego. Nieco inaczej jest w przypadku polisy obowiązkowej. Towarzystwo ubezpieczeniowe jest zobowiązane do każdorazowego zawarcia umowy ubezpieczenia, jeżeli posiada w swojej ofercie sprzedażowej dane ubezpieczenie obowiązkowe.
Wniosek ubezpieczeniowy a poświadczenie nieprawdy
Towarzystwo ubezpieczeniowe we wniosku ubezpieczeniowym zapytuje o informacje, które są ważne do prawidłowego zawarcia umowy ubezpieczenia, w tym do starannej kalkulacji składki ubezpieczeniowej. Stąd podanie we wniosku ubezpieczeniowym nieprawdziwych informacji czy też przemilczenie znanych sobie okoliczności, o które towarzystwo ubezpieczeniowe w nim zapytuje stanowi oszustwo ubezpieczeniowe.
Po odkryciu oszustwa ubezpieczeniowego towarzystwo ubezpieczeniowe ma prawo do wyciągnięcia konsekwencji wobec ubezpieczającego. Może zerwać umowę ubezpieczenia, dokonać ponownej kalkulacji składki ubezpieczeniowej czy odmówić wypłaty odszkodowania/świadczenia. Jednak taka swoboda w karaniu przez towarzystwo ubezpieczeniowe za poświadczenie nieprawdy we wniosku ubezpieczeniowym dotyczy jedynie dobrowolnych umów ubezpieczenia. W polisach obowiązkowych o konsekwencjach tego typu oszustwa ubezpieczeniowego decyduje ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK. Wynika z niej, że towarzystwo ubezpieczeniowe ma prawo wyłącznie do zmiany wysokości składki ubezpieczeniowej.
Co równie ważne, poświadczenie nieprawdy we wniosku ubezpieczeniowym to czyn karalny. Niezależnie od tego, czy mowa o ubezpieczeniu dobrowolnym, czy obowiązkowym. Wprost wynika to z artykułu 286 § 1 kodeksu karnego, który brzmi: „Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu, lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.