Ubezpieczenie na cudzy rachunek to umowa ubezpieczenia, w której kto inny jest ubezpieczającym, a kto inny ubezpieczonym. Umowa ubezpieczenia jest zawierana przez ubezpieczającego. Stąd jest on zobowiązany do opłacenia składki ubezpieczeniowej. Ale ochrona ubezpieczeniowa z woli ubezpieczającego obejmuje dobra osoby trzeciej – ubezpieczonego. Dlatego, w razie wystąpienia określonego w umowie ubezpieczenia zdarzenia losowego, ubezpieczyciel jest zobowiązany do spełnienia umówionego świadczenia na rzecz tej osoby trzeciej. Możliwość zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek jest umocowana w kodeksie cywilnym.
Jak działa ubezpieczenie na cudzy rachunek?
Stronami umowy ubezpieczenia są zawsze:
- ubezpieczyciel – towarzystwo ubezpieczeniowe;
- ubezpieczający – podmiot, który poszukuje ochrony ubezpieczeniowej (dla siebie lub dla osoby trzeciej).
Każde ubezpieczenie polega na tym, że ubezpieczający jest zobowiązany do opłacenia składki ubezpieczeniowej. A ubezpieczyciel winien jest świadczenia ochrony ubezpieczeniowej w czasie i w zakresie określonym w tej umowie.
Ochrona ubezpieczeniowa przeważnie obejmuje dobra ubezpieczającego (np. mienie, odpowiedzialność cywilną, zdrowie, życie). Inaczej mówiąc, ubezpieczający zazwyczaj jest jednocześnie ubezpieczonym. Ubezpieczony to podmiot, którego ochrona ubezpieczeniowa dotyczy (czy inaczej, którego dobra są chronione). Czasami jednak ochrona ubezpieczeniowa z woli ubezpieczającego obejmuje dobra osoby trzeciej. Wówczas kto inny jest ubezpieczającym, a kto inny ubezpieczonym. Jest to ubezpieczenie na cudzy rachunek.
Komu ubezpieczyciel wypłaci świadczenie?
Świadczenie ochrony ubezpieczeniowej przez ubezpieczyciela zarówno w standardowej umowie ubezpieczenia, jak i w umowie ubezpieczenia na cudzy rachunek polega dokładnie na tym samym. A mianowicie w razie wystąpienia określonego w umowie ubezpieczenia zdarzenia losowego ubezpieczyciel jest zobowiązany do spełnienia umówionego świadczenia na rzecz:
- ubezpieczonego (tj. ubezpieczającego bądź osoby trzeciej w ubezpieczeniu na cudzy rachunek) – dotyczy polis, których przedmiotem ubezpieczenia jest mienie, zdrowie i życie ubezpieczonego;
- poszkodowanego przez ubezpieczonego – dotyczy polis, których przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna (OC) ubezpieczonego;
- uposażonego (tj. uprawnionego przez ubezpieczonego do otrzymania świadczenia w razie śmierci ubezpieczonego) – dotyczy polis, których przedmiotem ubezpieczenia jest życie ubezpieczonego.
Umowa ubezpieczenia na cudzy rachunek
Umowa ubezpieczenia na cudzy rachunek może być zawarta przez ubezpieczającego na rzecz dowolnej osoby trzeciej. Nawet z nim niespokrewnionej. Co jednak ważne, musi być to osoba, która ma interes w otrzymaniu ochrony ubezpieczeniowej w ramach określonej polisy. Co to właściwie oznacza? Otóż musi być to faktyczny posiadacz danego dobra, które jest przedmiotem ubezpieczenia w ramach określonej polisy. Dla przykładu w umowie ubezpieczenia komunikacyjnego Autocasco przedmiotem ubezpieczenia jest m.in. samochód osobowy. Polisa AC może być zawarta na cudzy rachunek, przy czym ubezpieczonym musi być właściciel samochodu z dowodu rejestracyjnego (warunek ten nie dotyczy samochodu m.in. w leasingu). Bo jest to faktyczny posiadacz samochodu osobowego, będącego przedmiotem ubezpieczenia w ramach polisy AC.
Ubezpieczony może być oznaczony w umowie ubezpieczenia na cudzy rachunek imiennie bądź w inny sposób, który pozwoli na zidentyfikowanie go. Dla przykładu, jeżeli pracodawca zawiera umowę ubezpieczenia NNW na rzecz swoich pracowników, ubezpieczonym w takiej umowie jest każdy pracownik tego pracodawcy. Stąd nie ma potrzeby oznaczania w umowie ubezpieczenia poszczególnych pracowników imiennie.
Co szczególnie ważne, przy polisie na życie do zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek konieczna jest zgoda ubezpieczonego na świadczenie w jego interesie ochrony ubezpieczeniowej. Co więcej, zmiana warunków takiej umowy ubezpieczenia na niekorzyść ubezpieczonego także wymaga jego zgody.