Naprawa na częściach oryginalnych to naprawa samochodu po szkodzie przy użyciu części oryginalnych, czyli wyprodukowanych zgodnie z wymogami i standardami producenta danej marki pojazdu oraz sygnowanych logo i numerem katalogowym tego producenta.
Części zamienne – rodzaje
Na podstawie dyrektywy GVO (rozporządzenie Komisji UE nr 461/2010 z 27 maja 2010 r.) na terenie Unii Europejskiej obowiązuje nazewnictwo części zamiennych oparte na jakości i pochodzeniu tych części. I tak oto:
- część oryginalna (O) – to część zamienna wyprodukowana zgodnie z wymogami i standardami producenta pojazdu, sygnowana logo oraz numerem katalogowym producenta pojazdu. Część O jest wytwarzana przez producenta pojazdu lub zamawiana przez producenta pojazdu u producenta zewnętrznego zwanego „dostawcą na pierwszy montaż” (wówczas zawiera też logo producenta części). Sprzedawana jest w autoryzowanych warsztatach danej marki pojazdu (ASO).
- część identyczna z częścią O od producenta zewnętrznego (Q) – to część zamienna wyprodukowana zgodnie z wymogami i standardami producenta pojazdu przez „dostawcę na pierwszy montaż”. Stąd jest sygnowana jedynie logo i numerem katalogowym producenta części. Część Q jest sprzedawana również poza ASO, w niezależnych (nieautoryzowanych) warsztatach samochodowych.
- część o porównywalnej jakości z oryginałem (P) – to część zamienna, której producent zaświadcza, że jej jakość jest identyczna lub porównywalna do jakości części O. Zazwyczaj posiada certyfikat jakości, wystawiony przez niezależny instytut badawczy (np. certyfikat europejskiego stowarzyszenia Centro Zaragoza). Część P jest wytwarzana przez „dostawcę na pierwszy montaż” innej marki pojazdu niż ta, dla której wyprodukowuje on tę część. Na przykład firma X wytwarza reflektor dla Fiata, przy czym jest „dostawcą na pierwszy montaż” dla Citroena. Podobnie jak w przypadku części Q, część P jest sprzedawana również poza ASO, w nieautoryzowanych warsztatach samochodowych.
- część o niepotwierdzonej jakości (Z) – to część zamienna wyprodukowana poza UE, zazwyczaj w kraju Dalekiego Wschodu (Chiny, Indie), a jej producent nie jest „dostawcą na pierwszy montaż” żadnego z europejskich, japońskich czy koreańskich producentów pojazdów.
Naprawa na częściach oryginalnych z ubezpieczenia Autocasco
Podczas zawierania umowy ubezpieczenia Autocasco klient określa m.in. sposób rozliczenia szkody – kosztorysowy/gotówkowy (na podstawie kosztorysu sporządzonego przez rzeczoznawcę towarzystwa ubezpieczeniowego) lub serwisowy/bezgotówkowy (rozliczenie szkody pomiędzy towarzystwem ubezpieczeniowym a warsztatem, który naprawy dokonał). Polisa AC, która umożliwia rozliczenie gotówkowe, jest tańsza od tej, która zapewnia rozliczenie bezgotówkowe. Ale na wysokość składki ubezpieczenia (obok szeregu innych czynników, jak chociażby zakres ubezpieczenia) w odniesieniu do sposobu rozliczenia szkody wpływ ma też wariant rozliczenia szkody. Inaczej mówiąc to, czy odszkodowanie ma być wyliczone na podstawie cen części oryginalnych, czy części alternatywnych.
W niektórych wariantach, w przypadku rozliczenia gotówkowego, kosztorys naprawy jest sporządzany na podstawie cen części oryginalnych, przy czym zastosowanie ma amortyzacja części (chyba że jest wykupiona). W innych w kosztorysie naprawy uwzględnia się jedynie ceny części alternatywnych. Warianty rozliczenia bezgotówkowego również są zróżnicowane. Dla przykładu możliwa jest naprawa na częściach oryginalnych bez zastosowania amortyzacji części (bez konieczności jej wykupu) albo naprawa na częściach oryginalnych jedynie wówczas, gdy części alternatywne są niedostępne.
Warto też zaznaczyć, że towarzystwa ubezpieczeniowe w różny sposób definiują części oryginalne i części alternatywne. U jednego ubezpieczyciela części oryginalne to wyłącznie części O, a u drugiego – części O i części Q. W niektórych towarzystwach ubezpieczeniowych części alternatywne to części P, a w innych również części Q. Części Z, w przypadku ubezpieczenia Autocasco, na ogół nie są stosowane. Ze wskazanych powodów przed zawarciem umowy ubezpieczenia należy dokładnie sprawdzić Ogólne Warunki Ubezpieczenia (OWU) danej polisy.
Naprawa na częściach oryginalnych z ubezpieczenia OC komunikacyjnego sprawcy
W przypadku szkody na pojeździe z ubezpieczenia OC komunikacyjnego sprawcy poszkodowany decyduje o sposobie rozliczenia szkody podczas jej rejestracji w towarzystwie ubezpieczeniowym. Niezależnie od wyboru poszkodowanego, jeżeli w samochodzie zostały uszkodzone części oryginalne i trzeba je wymienić, to poszkodowany ma prawo do naprawy na częściach oryginalnych. Stąd towarzystwo ubezpieczeniowe jest zobowiązane do wyliczenia odszkodowania na podstawie cen części oryginalnych (O). Kalkulacja odszkodowania na podstawie cen części równoważnych z częściami oryginalnymi (Q) jest dopuszczalna jedynie w sytuacji, kiedy poszkodowany zgodzi się na to.
Co więcej, w określonych przypadkach towarzystwo ubezpieczeniowe winne jest zawsze dokonywać wyliczenia odszkodowania na podstawie cen części oryginalnych (O). Dotyczy to sytuacji, kiedy:
- samochód jest na gwarancji producenta i w okresie gwarancji był serwisowany w autoryzowanej stacji obsługi, używającej części oryginalnych;
- samochód już nie jest na gwarancji producenta, lecz nadal jest serwisowany przy użyciu części oryginalnych;
- poszkodowany dokonał naprawy na częściach oryginalnych i przedstawia w towarzystwie ubezpieczeniowym faktury/rachunki za tę naprawę.
Ponownie, zastosowanie części równoważnych do części oryginalnych (Q) podczas wyliczania odszkodowania jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy poszkodowany zgodzi się na to. Co jednak ważne, istnieje też okoliczność, w której ustalenie odszkodowania według cen części Q jest dopuszczalne, a zgoda poszkodowanego nie jest konieczna. A mianowicie jeżeli uszkodzone części oryginalne były maksymalnie wyeksploatowane (naprawa na częściach oryginalnych podniosłaby wartość samochodu). Natomiast kalkulacja odszkodowania na podstawie cen części P czy Z jest możliwa jedynie wówczas, gdy uszkodzone zostały części tej jakości.