Franszyza integralna (określana też jako szkoda minimalna) to rodzaj ograniczenia odpowiedzialności towarzystwa ubezpieczeniowego za szkodę, do której doszło w okresie ochrony ubezpieczeniowej na skutek zdarzenia zawartego w zakresie ubezpieczenia. Zastosowanie franszyzy integralnej zwalnia ubezpieczyciela z obowiązku wypłaty odszkodowania w sytuacji, kiedy wartość szkody nie przekracza wskazanej w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU) lub na polisie kwoty albo też procentu sumy ubezpieczenia. Dopiero wówczas, gdy wartość szkody przekracza wartość szkody minimalnej, towarzystwo ubezpieczeniowe jest zobowiązane do wypłaty należnego odszkodowania.
Z artykułu dowiesz się:
Franszyza integralna – Dlaczego towarzystwa ubezpieczeniowe ją stosują?
Towarzystwo ubezpieczeniowe, na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia, po zaistnieniu szkody, do której doszło w wyniku zdarzenia zawartego w zakresie ubezpieczenia i w okresie ochrony ubezpieczeniowej, jest zobowiązane do jej likwidacji. Oznacza to konieczność wypłaty odszkodowania. Likwidowanie szkód drobnych jest dla towarzystw ubezpieczeniowych zwyczajnie nieopłacalne. Zastosowanie franszyzy integralnej przez ubezpieczyciela w umowie ubezpieczenia eliminuje sytuacje, w których koszt operacyjny likwidacji szkody przekracza jej wartość.
Jak działa franszyza integralna?
Wartość szkody minimalnej może być określona kwotowo (np. 200 złotych) lub procentowo (np. 3% sumy ubezpieczenia). Informacja na temat stosowanej franszyzy integralnej jest zawarta w OWU lub na polisie. Przy czym nie zawsze jest wyrażona wprost. O jej obecności świadczy natomiast zapis:
- „Ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody, których wartość nie przekroczy x złotych”
- „Towarzystwo ubezpieczeniowe nie odpowiada za szkody, których wartość nie przekroczy 3% sumy ubezpieczenia”
Przykład:
- Franszyza integralna wynosi 300 zł. Wartość szkody wynosi 299 zł. Odszkodowanie wyniesie 0 zł.
- Franszyza integralna wynosi 500 zł. Wartość szkody wynosi 501 zł. Odszkodowanie wyniesie 501 zł.
- Franszyza integralna wynosi 3% sumy ubezpieczenia, a suma ubezpieczenia — 30.000 zł. Wartość szkody wynosi 899 zł. Odszkodowanie wyniesie 0 zł.
- Franszyza integralna wynosi 5% sumy ubezpieczenia, a suma ubezpieczenia — 10.000 zł. Wartość szkody wynosi 501 złotych. Odszkodowanie wyniesie 501 zł.
W jakich ubezpieczeniach może być obecna franszyza integralna?
Franszyza integralna jest stosowana w dobrowolnych ubezpieczeniach, do których zawarcia klient nie jest zobowiązany przepisami prawa, a umowę ubezpieczenia może zawrzeć w każdym czasie. Określenie wartości szkody minimalnej jest charakterystyczne m.in. dla ubezpieczenia samochodowego Autocasco czy ubezpieczenia nieruchomości. Towarzystwa ubezpieczeniowe raczej nie umożliwiają usunięcia franszyzy integralnej z umowy danego ubezpieczenia. Co wcale nie oznacza, że jest ona stosowana w każdym dobrowolnym ubezpieczeniu i u każdego ubezpieczyciela. Franszyza integralna może być też obecna w ubezpieczeniach obowiązkowych (poza ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych).
Szkoda na pojeździe z OC komunikacyjnego a franszyza integralna
Termin „szkoda na pojeździe z OC sprawcy” przywodzi na myśl likwidowanie szkody z ubezpieczenia OC komunikacyjnego sprawcy zdarzenia drogowego. Jest to polisa odpowiedzialności cywilnej (OC), obowiązkowa dla posiadaczy pojazdów mechanicznych. Chroni właściciela pojazdu przed finansowymi konsekwencjami spowodowanego przez niego (lub uprawnionego przez niego w umowie ubezpieczenia kierowcy) zdarzenia drogowego z udziałem osoby trzeciej i doprowadzenia tym samym do szkody na jej pojeździe, jak i uszczerbku na jej zdrowiu.
Na podstawie przepisów kodeksu cywilnego sprawca szkody jest zobowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości. A na podstawie ubezpieczenia OC komunikacyjnego obowiązek ten przejmuje towarzystwo ubezpieczeniowe, w którym właściciel pojazdu zawarł umowę ubezpieczenia. Co jednak ważne, ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych wskazuje, że w przypadku szkód na pojeździe (i osobie) zgłoszonych z polisy sprawcy zdarzenia drogowego franszyza integralna nie ma zastosowania. Inaczej mówiąc, w przypadku szkód komunikacyjnych zgłoszonych z polisy sprawcy towarzystwo ubezpieczeniowe jest zobowiązane do likwidacji każdej szkody także drobnej.
Szkoda na pojeździe z OC sprawcy a franszyza integralna
Ubezpieczenie OC komunikacyjne nie jest jedynym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej. A szkoda na pojeździe może być spowodowana bynajmniej nie tylko zdarzeniem drogowym z udziałem pojazdu sprawcy. W końcu może do niej doprowadzić też niewłaściwe utrzymanie nawierzchni jezdni na określonym odcinku drogi. Co w tej sytuacji? Wówczas poszkodowany może dochodzić odszkodowania od zarządcy drogi. I tu pojawia się ubezpieczenie OC zarządcy drogi. Chociaż umowa ubezpieczenia również dotyczy odpowiedzialności cywilnej, to jest to ubezpieczenie dobrowolne. Z tego powodu w umowie ubezpieczenia może być obecny zapis o franszyzie integralnej stosowanej przez ubezpieczyciela. Wówczas towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaci odszkodowanie jedynie wtedy, kiedy wartość szkody przekroczy wartość szkody minimalnej. Jeżeli tak się nie stanie zarządca drogi jest zobowiązany do pokrycia wartości szkody z własnej kieszeni. Dlatego poszkodowany bezpośrednio do niego musi się zwrócić z roszczeniami.