Wypadek ubezpieczeniowy to przewidziane w zakresie ubezpieczenia zdarzenie losowe, którego wystąpienie w okresie ubezpieczenia zobowiązuje towarzystwo ubezpieczeniowe do spełnienia umówionego świadczenia (np. do wypłaty odszkodowania). Stąd zakres ubezpieczenia to w rzeczywistości katalog wypadków ubezpieczeniowych. Jest on określony w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU) danej polisy.
Wypadek ubezpieczeniowy – charakterystyka
Wypadek ubezpieczeniowy to zdarzenie losowe, czyli zdarzenie, które ze swojej definicji jest przyszłe, możliwe i niepewne. Oznacza to, że prawdopodobieństwo wystąpienia w okresie ubezpieczenia wypadku ubezpieczeniowego wynosi mniej niż 100 proc. Chociaż sam termin „wypadek ubezpieczeniowy” przywodzi na myśl skojarzenie jedynie ze zdarzeniem, które jest niekorzystne, tak naprawdę oznacza też zdarzenie pozytywne. Za przykład niech posłuży ubezpieczenie na życie. W polisie tej wypadkiem ubezpieczeniowym może być zarówno śmierć ubezpieczonego, jak i urodzenie dziecka.
Wypadek ubezpieczeniowy a odpowiedzialność towarzystwa ubezpieczeniowego
Umowa ubezpieczenia to dokument, na którego podstawie towarzystwo ubezpieczeniowe w razie wystąpienia wypadku ubezpieczeniowego, przewidzianego w zakresie ubezpieczenia, jest zobowiązane do spełnienia umówionego świadczenia. Inaczej mówiąc, towarzystwo ubezpieczeniowe przejmuje na siebie finansowe konsekwencje wystąpienia wypadku ubezpieczeniowego. Wprost wynika to z funkcji polisy. W końcu jej zadaniem jest ochrona przed skutkiem wypadku ubezpieczeniowego, czyli właśnie przed finansowymi konsekwencjami, jakie ów wypadek powoduje.
Przykład praktyczny: W ubezpieczeniu samochodu Autocasco wypadkiem ubezpieczeniowym jest m.in. kolizja, działanie czynników atmosferycznych czy kradzież. Wskazane zdarzenia losowe są powodem szkody rzeczowej na samochodzie, tj. uszkodzenia, zniszczenia lub utraty pojazdu. Stąd skutkiem danego wypadku ubezpieczeniowego w polisie AC jest koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody rzeczowej – koszt naprawy lub zakupu innego samochodu.
Wypadek ubezpieczeniowy w polisie dobrowolnej i obowiązkowej
W ubezpieczeniu dobrowolnym (takim, które klient zawiera z własnej woli) warunki umowy ubezpieczenia każde towarzystwo ubezpieczeniowe określa samodzielnie. Zatem katalog wypadków ubezpieczeniowych, nawet w odniesieniu do tej samej polisy, może być zdefiniowany przez poszczególne towarzystwa ubezpieczeniowe w dowolny sposób.
Przykład praktyczny: W ubezpieczeniu NNW wypadkiem ubezpieczeniowym jest trwały uszczerbek na zdrowiu (uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia) oraz śmierć w wyniku nieszczęśliwego wypadku osoby ubezpieczonej. Ale, w zależności od OWU polisy NNW, wypadkiem ubezpieczeniowym może też być m.in.:
- trwała niezdolność do pracy wskutek nieszczęśliwego wypadku osoby ubezpieczonej;
- koszty leczenia i rehabilitacji wskutek nieszczęśliwego wypadku osoby ubezpieczonej;
- transport zwłok osoby ubezpieczonej, która wskutek nieszczęśliwego wypadku poniosła śmierć;
- koszty pogrzebu osoby ubezpieczonej, która wskutek nieszczęśliwego wypadku poniosła śmierć.
Natomiast w ubezpieczeniu obowiązkowym OWU są wynikiem danego aktu prawnego, który zobowiązuje klienta do zawarcia umowy ubezpieczenia. Stąd także zakres ubezpieczenia jest wytworem przepisów prawa. I jest jednakowy w poszczególnych towarzystwach ubezpieczeniowych. Co jednak ważne, w pewnych okolicznościach może być odmienny. Jest to spowodowane tym, że niekiedy katalog wypadków ubezpieczeniowych może być rozszerzony przez dane towarzystwo ubezpieczeniowe o wypadki ubezpieczeniowe niewymagane określonym aktem prawnym. Wówczas obowiązkowa umowa ubezpieczenia zostaje uzupełniona o umowę dobrowolną.
Przykład praktyczny: Ubezpieczenie budynków rolniczych to polisa obowiązkowa dla każdej osoby fizycznej, która jest właścicielem gospodarstwa rolnego. Tak stanowi ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK. Zgodnie z jej postanowieniami wypadkiem ubezpieczeniowym jest ogień, huragan, powódź, podtopienie, deszcz nawalny, grad, opad śniegu, uderzenie pioruna, eksplozja, obsunięcie się ziemi, tąpnięcie, lawina i upadek statku powietrznego. Jednak, w zależności od oferty towarzystwa ubezpieczeniowego, katalog wypadków ubezpieczeniowych może być szerszy od przewidzianego we wspomnianej ustawie. Stąd wypadkiem ubezpieczeniowym może być także dla przykładu wandalizm, kradzież z włamaniem czy uderzenie pojazdu.