Niegdyś organizatorzy przetargów oraz aukcji borykali się z poważnym problemem. Był nim brak możliwości skutecznego zabezpieczenia swojego przedsięwzięcia. Dopiero zmiany w regulacjach prawnych sprawiły, że aktualnie cała procedura odbywa się według ściśle określonych zasad. Szczególne znaczenie pod tym względem miało wprowadzenie zabezpieczenia finansowego w postaci wadium. Każdy podmiot wpłacana określoną kwotę zanim przystąpi do przetargu. Dokonanie wpłaty oznacza zobowiązanie się do wypełnienia złożonej oferty. Dzięki temu interesy organizatora zostają zabezpieczone. Jaką jeszcze rolę pełni wadium we współczesnym biznesie?
Wadium jako sposób na zabezpieczenie realizacji przetargu
Decyzja o wprowadzeniu wymogu opłacenia wadium na ogół należy do organizatora przetargu. Jednak coraz więcej podmiotów postanawia skorzystać z takiej możliwości. Wynika to z kilku względów. Pierwszym z nich jest fakt, że konieczność uiszczenia opłaty to doskonałe zabezpieczenie realizacji ogłoszonego przetargu. Jeżeli bowiem wykonawca będzie musiał ponieść koszty związane z uczestnictwem w danym przedsięwzięciu, ryzyko nagłego wycofania się z umowy zostaje znacząco zredukowane. Po drugie, wadium stanowi swoiste poręczenie wiarygodności danego podmiotu. Dlatego może być ono dobrym sposobem na wstępną weryfikację wszystkich przedstawionych ofert.
Oczywiście rola zabezpieczenia nie kończy się wraz z chwilą wyboru wykonawcy. Tak naprawdę wpłacona kwota zapewnia zleceniodawcy ochronę aż do finalizacji zawartej umowy. Gdyby doszło do sytuacji, w której wykonawca nie wywiąże się ze swoich zobowiązań, organizator ma prawo do zatrzymania wpłaconej kwoty.
Czy wadium może pojawić się również w formie ubezpieczenia?
Zazwyczaj wymagana opłata pokrywa bezpośrednio wykonawca z własnego budżetu. Niemniej istnieje także inny sposób umożliwiający wypełnienie zobowiązania w formie wadium. Mowa oczywiście o gwarancji udzielanej w ramach stosownego ubezpieczenia.
Gwarancja ubezpieczeniowa zapewnia ochronę całej transakcji bez konieczności zamrażania kapitału. W jaki sposób działa to świadczenie? Ogólna idea polega na tym, aby ryzyko związane z opłaceniem wadium zostało przeniesione na ubezpieczyciela. Dzięki temu organizator przetargu uzyskuje pewność otrzymania należnych środków. Jeśli wykonawca uiści wymaganą opłatę w późniejszym terminie, gwarancja ubezpieczeniowa automatycznie wygaśnie.
Warto także wspomnieć o innych polisach zawieranych przy okazji ogłaszania przetargów lub aukcji. Równie popularną gwarancją ubezpieczeniową jest świadczenie dotyczące zabezpieczenia należytego wykonania umowy. W tym przypadku polisa ma chronić zleceniodawcę przed ewentualnymi błędami popełnionymi podczas realizacji projektu. Takie ubezpieczenie zawiera się również w alternatywnej formie, a jest nią gwarancja usunięcia wad i usterek.
Na jakiej podstawie prawnej można żądać opłacenia wadium?
Informacje na temat wadium znajdują się w kilku różnych aktach prawnych. Najczęściej przywoływanym źródłem będzie jednak ustawa z 29 stycznia 2004 roku o prawie zamówień publicznych. Szczególną uwagę należy zwrócić na artykuł 45. niniejszego aktu. To właśnie tutaj można odnaleźć najwięcej istotnych informacji.
Punkt 1. przytoczonego artykułu nakłada na wykonawców obowiązek opłacenia wadium, jeżeli wartość przetargu przekracza tzw. progi unijne. W przypadku pozostałych zamówień panuje jednak większa dowolność. Wówczas ostateczną decyzję powinien podjąć organizator aukcji. Zabezpieczenie może wtedy być wymagane, jednak tylko na wyraźny wniosek zleceniodawcy.
Wiadomo już, że obowiązek opłacenia zabezpieczenia zależy przede wszystkim od wartości zamówienia oraz woli organizatora. Jak natomiast wygląda sam proces opłacenia należności? Zgodnie z punktem 3. cytowanego artykułu – wadium musi zostać uiszczone przed upływem terminu składania ofert. Z kolei wysokość takiej należności powinna wynosić maksymalnie 3% wartości całego zamówienia.
Wiele osób może zastanawiać się nad tym, czy wspomniane gwarancje ubezpieczeniowe są zgodne z prawem. Na to pytanie odpowiada punkt 6., w którym wymienia się dopuszczalne formy opłacenia wadium. Jedną z nich stanowi właśnie poręczenie ubezpieczeniowe.
Wadium to jedno z popularniejszych świadczeń stosowanych jako zabezpieczenie realizowanego przetargu. Obowiązek opłacenia wskazanej kwoty spoczywa na wykonawcy, który ma zamiar przystąpić do aukcji. Aby jego zgłoszenie zostało uznane za ważne, musi zostać uregulowane przed planowanym zakończeniem składania ofert. Jeżeli jednak wykonawca nie chce zamrażać własnego kapitału, alternatywnym rozwiązaniem będzie wykupienie gwarancji ubezpieczeniowej. Wówczas interesy organizatora przetargu zabezpiecza wskazany asekurator.