Towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych (TUW) to jedna z dwóch form organizacyjno-prawnych prowadzenia działalności ubezpieczeniowej na terytorium RP (obok towarzystwa ubezpieczeń w formie spółki akcyjnej). TUW to zakład ubezpieczeń, w którym ochrona ubezpieczeniowa jest świadczona przez ubezpieczonych sobie nawzajem.
Towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych (TUW) – na czym polega działalność ubezpieczeniowa?
Ustawa o działalności ubezpieczeniowej z dnia 22 maja 2003 r. dopuszcza dwie formy organizacyjno-prawne prowadzenia działalności ubezpieczeniowej na terytorium RP. Zakład ubezpieczeń ma prawo do funkcjonowania jako spółka akcyjna lub jako towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych. Niezależnie jednak od swojej formy organizacyjno-prawnej każdy zakład ubezpieczeń działa w ten sam sposób. Bo prowadzenie działalności ubezpieczeniowej polega na świadczeniu ochrony ubezpieczeniowej osobom zainteresowanym. Ale co to właściwie oznacza?
Zakład ubezpieczeń oferuje produkty ubezpieczeniowe – polisy. Sprzedaje je po cenie wyrażonej w wysokości składki ubezpieczeniowej. W zamian, w razie wystąpienia zdarzenia losowego przewidzianego w umowie ubezpieczenia, jest zobowiązany do usunięcia finansowych konsekwencji tego zdarzenia. Wprost oznacza to konieczność wypłacenia odszkodowania lub innego świadczenia.
TUW a zakład ubezpieczeń w formie spółki akcyjnej
Skoro zakład ubezpieczeń zarówno w formie spółki akcyjnej, jak i w formie towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych spełnia to samo zadanie, to co odróżnia te formy?
Nazwa
Zakład ubezpieczeń w formie towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych ma obowiązek stosowania w swojej nazwie określenia „towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych” lub „TUW. Natomiast zakład ubezpieczeń w formie spółki akcyjnej jest zobowiązany do używania w nazwie wyrazów: „towarzystwo ubezpieczeń”, „zakład ubezpieczeń”, „towarzystwo ubezpieczeń i reasekuracji”. Dopuszczalne jest też stosowanie skrótów, odpowiednio: „TU”, „ZU”, „TUiR”.
Wspólnota interesów.
Towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, w przeciwieństwie do zakładu ubezpieczeń w formie spółki akcyjnej, nie ma zewnętrznych właścicieli (akcjonariuszy). W TUW większość ubezpieczających jest członkiem i współwłaścicielem towarzystwa jednocześnie (aż do dnia zakończenia rozwiązania członkostwa). Przystąpienie do TUW wymaga podpisania deklaracji członkowskiej, zapłacenia udziałów, składki członkowskiej i wpisowego. Przystąpienie do TUW pozwala na korzystanie ze zniżek członkowskich, dzięki którym składka jest niższa niż dla klientów niebędących członkami TUW.
Ochrona ubezpieczeniowa jest w rzeczywistości świadczona przez ubezpieczonych sobie nawzajem. Dlatego towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych funkcjonuje co do zasady non profit. Osiągnięcie zysku nie jest dla TUW celem samym w sobie,a kapitał TUW budowany jest z opłat członkowskich. Najważniejsze jest świadczenie właściwej ochrony ubezpieczeniowej w najkorzystniejszej cenie. Tymczasem zakład ubezpieczeń w formie spółki akcyjnej sprzedaje polisy przede wszystkim w celu wypracowania zysku dla akcjonariuszy.
Sposób wyliczana wysokości składki
Każdy ubezpieczony w TUW, jako członek i współwłaściciel towarzystwa jednocześnie, ma prawo do decydowania o jego losach. Ma wpływ m.in. na wysokość składki w odniesieniu do danej polisy. Naturalnie w przypadku zakładu ubezpieczeń w formie spółki akcyjnej jest to wykluczone.
Polityka zakładu ubezpieczeń
Prowadzona przez towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych polityka wynika wprost z idei, która leży u podstaw jego funkcjonowania. I z samej formuły działania takiego towarzystwa. W związku z tym, że celem TUW nie jest co do zasady osiągnięcie zysku, a ochrona ubezpieczeniowa jest świadczona przez ubezpieczonych sobie nawzajem, składki są przeznaczane przede wszystkim na wypłacanie należnych świadczeń. Jeżeli na koniec danego roku obrotowego suma wpłaconych składek przewyższa sumę wypłaconych świadczeń, TUW odnotowuje zysk. Powstała w ten sposób nadwyżka może być podzielona pomiędzy ubezpieczonych albo przeznaczona na wspólne cele towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, np. na obniżenie wysokości składek w przyszłym roku. Jeżeli jednak TUW odnotowuje straty (np. z powodu skumulowania w jednym czasie znacznej ilości drobnych szkód) ubezpieczeni na podstawie statutu towarzystwa mogą być zobowiązani do uiszczenia dodatkowej składki. W przypadku zakładu ubezpieczeń w formie spółki akcyjnej obie sytuacje są niemożliwe.