Suma gwarancyjna to termin obecny w ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej, zarówno dobrowolnym (np. OC w życiu prywatnym), jak i obowiązkowym (np. OC komunikacyjne). Jest to wyrażona kwotowo górna granica odpowiedzialności towarzystwa ubezpieczeniowego za wypadek ubezpieczeniowy na przedmiocie ubezpieczenia. Wprost oznacza to, że wypłacone odszkodowanie nie może być wyższe od sumy gwarancyjnej.
Suma gwarancyjna w ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej (OC)?
Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) to polisa, której przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna ubezpieczonego za szkody osobowe i rzeczowe wyrządzone przez niego osobom trzecim. Zgodnie z kodeksem cywilnym sprawca szkody jest zobowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości. Natomiast poprzez zawarcie umowy ubezpieczenia OC obowiązek ten przejmuje towarzystwo ubezpieczeniowe. Na tej podstawie jest zobowiązane do wypłacenia odszkodowania na rzecz poszkodowanego przez ubezpieczonego. Pod warunkiem jednak, że doszło do wypadku ubezpieczeniowego na przedmiocie ubezpieczenia. Wypadek ubezpieczeniowy to przewidziane w umowie ubezpieczenia zdarzenie losowe, którego wystąpienie w okresie ubezpieczenia zobowiązuje towarzystwo ubezpieczeniowe do wypłaty odszkodowania. Wobec tego w odniesieniu do ubezpieczenia OC jest to określona w umowie ubezpieczenia szkoda osobowa lub rzeczowa wyrządzona osobie trzeciej przez ubezpieczonego, przez co winien jest on jej naprawienia. Polisa OC może być ubezpieczeniem dobrowolnym lub obowiązkowym.
Suma gwarancyjna w ubezpieczeniu dobrowolnym
Ubezpieczenie OC jest ubezpieczeniem dobrowolnym, jeżeli klient zawiera umowę ubezpieczenia z własnej woli (np. OC w życiu prywatnym). Oznacza to, że nie jest do tego zobowiązany przepisami prawa. Warunki umowy ubezpieczenia każde towarzystwo ubezpieczeniowe określa natomiast w dowolny sposób. Suma gwarancyjna jest wskazywana przez klienta we wniosku o zakup dobrowolnego ubezpieczenia OC. Towarzystwo ubezpieczeniowe zazwyczaj oferuje kilka dostępnych wartości sumy gwarancyjnej, spośród których klient dokonuje wyboru.
Jeżeli w okresie ubezpieczenia ubezpieczony doprowadzi u osoby trzeciej do szkody osobowej lub rzeczowej wskazanej w zakresie ubezpieczenia, towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaci na rzecz poszkodowanego odszkodowanie – do wysokości sumy gwarancyjnej włącznie. Jeżeli odszkodowanie w wysokości sumy gwarancyjnej nie wystarczy na naprawienie szkody w pełnej wysokości, sprawca jest zobowiązany do wypłacenia poszkodowanemu niezaspokojonej przez ubezpieczyciela części odszkodowania z własnej kieszeni.
Suma gwarancyjna w ubezpieczeniu obowiązkowym
Ubezpieczenie OC jest ubezpieczeniem obowiązkowym, jeżeli ustawa lub ratyfikowana przez RP umowa międzynarodowa zobowiązuje do zawarcia umowy ubezpieczenia. W tym przypadku określony akty prawny, który zobowiązuje do zakupu polisy OC, wskazuje też minimalną wartość sumy gwarancyjnej. Stąd w odniesieniu do danego rodzaju obowiązkowego ubezpieczenia OC, wymagana przepisami prawa suma gwarancyjna jest jednakowa we wszystkich towarzystwach ubezpieczeniowych.
Jeżeli okazałoby się, że wartość szkody wyrządzonej przez ubezpieczonego osobie trzeciej przekracza wysokość sumy gwarancyjnej, w zakresie niezaspokojonej przez towarzystwo ubezpieczeniowe części odszkodowania sprawca odpowiada z własnej kieszeni (dokładnie tak samo, jak w przypadku dobrowolnego ubezpieczenia OC).
Suma gwarancyjna w ubezpieczeniu OC komunikacyjnym
Wśród obowiązkowych ubezpieczeń OC najwięcej jest polis zawodowych. Lekarze, adwokaci, brokerzy ubezpieczeniowi czy inżynierowie to tylko część grup zawodowych, których przedstawiciele są zobowiązani przepisami prawa do posiadania ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Jednak najpopularniejszym rodzajem obowiązkowej polisy OC jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (OC komunikacyjne). Do zawarcia tej umowy ubezpieczenia zobowiązuje ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Wskazany akt prawny określa, że minimalna wartość sumy gwarancyjnej nie może być niższa niż równowartość w złotych:
- w przypadku szkód na osobie – 1,22 mln euro na jednego poszkodowanego oraz 6,07 mln euro na jedno zdarzenie drogowe;
- w przypadku szkód w mieniu – 1,22 mln euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są zawarte w zakresie ubezpieczenia bez względu na liczbę poszkodowanych.
Wartość sumy gwarancyjnej jest ustalana przy zastosowaniu średniego kursu ogłaszanego przez NBP, obowiązującego w dniu wyrządzenia szkody.