Nadzór ubezpieczeniowy to jeden z rodzajów nadzoru finansowego, sprawowanego w Polsce przez KNF. Celem nadzoru ubezpieczeniowego jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku ubezpieczeniowego oraz ochrona interesów wszystkich jego uczestników.
Nadzór ubezpieczeniowy – funkcje KNF
Komisja Nadzoru Finansowego sprawuje nadzór ubezpieczeniowy nad zakładami ubezpieczeniowymi (towarzystwami ubezpieczeniowymi i towarzystwami reasekuracyjnymi) oraz pośrednikami ubezpieczeniowymi. Celem nadzoru ubezpieczeniowego jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku ubezpieczeniowego tj. jego stabilności, bezpieczeństwa i przejrzystości oraz ochrona interesów nadzorowanych podmiotów i odbiorców usług świadczonych przez te podmioty (ubezpieczających, ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia).
Nadzór ubezpieczeniowy sprawowany przez KNF polega zatem na realizowania kilku funkcji:
- licencyjnej – wydawanie zezwoleń na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej i działalności reasekuracyjnej oraz prowadzenie rejestrów (aktuariuszy i pośredników ubezpieczeniowych tj. agentów ubezpieczeniowych, multiagentów i brokerów ubezpieczeniowych);
- kontrolnej – nadzorowanie, poprzez prowadzenie czynności inspekcyjnych, sytuacji finansowej oraz wypłacalności towarzystwa ubezpieczeniowego i towarzystwa reasekuracyjnego (w tym ich zdolności do pokrycia zobowiązań wobec swoich klientów), zgodności funkcjonowania wskazanych podmiotów z przepisami prawa oraz ich relacji z klientami;
- regulacyjnej – określanie oczekiwanych standardów prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (m.in. poprzez wydawanie wytycznych i rekomendacji skierowanych do nadzorowanych podmiotów);
- dyscyplinującej — podejmowanie działań zapobiegawczych i naprawczych, w szczególnych przypadkach przy wykorzystaniu nałożenia na nadzorowane podmioty kar finansowych;
- wspierania pozasądowego rozwiązywania sporów — umożliwianie polubownego rozstrzygania sporów pomiędzy nadzorowanymi podmiotami a ich klientami poprzez działalność Sądu Polubownego przy KNF;
- edukacyjno-informacyjnej — publikowanie danych statystycznych i raportów analitycznych na temat funkcjonowania rynku ubezpieczeniowego oraz organizowanie szkoleń dla uczestników rynku ubezpieczeniowego (zarówno profesjonalistów, jak i laików).