Likwidacja szkody

Likwidacja szkody to postępowanie prowadzone przez towarzystwo ubezpieczeniowe (dalej: TU) w związku z zarejestrowanym zgłoszeniem szkody. Ma na celu stwierdzenie:

• odpowiedzialności ubezpieczeniowej TU za powstanie szkody, czyli okoliczności zdarzenia, które doprowadziło do szkody;
• rozmiaru szkody;
• wysokości odszkodowania.

Likwidacja szkody – zgłoszenie, termin i sposób

Żeby likwidacja szkody była możliwa, ubezpieczyciel musi być poinformowany o szkodzie niezwłocznie po jej zaistnieniu lub ujawnieniu w określonym w warunkach umowy ubezpieczenia terminie. Maksymalny czas na zgłoszenie szkody wynosi zazwyczaj do 7 dni (niekiedy znacznie krócej jak w przypadku kradzieży samochodu). Inaczej jest w przypadku szkody z ubezpieczenia OC komunikacyjnego sprawcy. Termin na jej zgłoszenie wynosi do 3 lat od daty zdarzenia komunikacyjnego. Chyba że sprawca doprowadził do niego na skutek popełnienia przestępstwa. Wówczas ów termin wydłuża się do lat 20.

Zgłoszenia szkody może dokonać poszkodowany lub dowolna osoba (np. współmałżonek, rodzic, broker) w imieniu poszkodowanego. Samo zgłoszenie szkody może się odbyć na kilka sposobów, np. poprzez:

• kontakt telefoniczny z infolinią TU;
• wypełnienie formularza na stronie internetowej TU;
• wypełnienie formularza w placówce TU.

Likwidacja szkody w mieniu

Szkoda w mieniu dotyczy m.in. samochodu, nieruchomości, zwierząt czy upraw. Po jej zarejestrowaniu sprawa jest przekazywana do likwidatora, czyli wykwalifikowanego pracownika TU, który wydaje decyzje o wypłacie/odmowie odszkodowania. Likwidator informuje listownie poszkodowanego o dokumentach, które są konieczne do likwidacji szkody. Zwraca się też o dokumenty do określonych podmiotów lub organów, które są uczestnikami prowadzonego przez TU postępowania. W zależności od rodzaju szkody likwidator występuje na przykład do:

• sprawcy kolizji drogowej o potwierdzenie okoliczności zdarzenia, jeżeli na miejscu zdarzenia napisał on oświadczenie;
• administratora budynku o potwierdzenie przyczyny zalania mieszkania w budynku wielorodzinnym, jeżeli doszło do niego na skutek awarii instalacji wodno-kanalizacyjnej;
• policji o potwierdzenie zgłoszenia przez poszkodowanego kradzieży samochodu;

Zazwyczaj w przypadku szkody na mieniu zachodzi potrzeba przeprowadzenia oględzin uszkodzonego mienia. Oględziny są przeprowadzane przez rzeczoznawcę TU, na ogół w ciągu 7 dni roboczych od daty zarejestrowania szkody u ubezpieczyciela. W ich trakcie rzeczoznawca m.in. wykonuje zdjęcia związane z uszkodzeniami w mieniu czy sporządza kosztorys naprawy. Na tej podstawie dokonywana jest wycena szkody. W oparciu o zebrane dokumenty oraz informacje na temat okoliczności zaistnienia szkody, warunki umowy ubezpieczenia i przepisy prawa likwidator decyduje o wypłacie/odmowie odszkodowania.

UWAGA W oczekiwaniu na rzeczoznawcę TU poszkodowany winien jest zabezpieczyć uszkodzone mienie. Nie wolno mu dokonywać zmian w przedmiocie szkody, chyba że są konieczne do zabezpieczenia uszkodzonego mienia lub zapobieżenia zwiększaniu rozmiarów szkody (np. jeżeli doszło do zalania mieszkania w wyniku awarii rury, poszkodowany powinien wezwać hydraulika, który dokona naprawy). Wówczas przed dokonaniem zmian w przedmiocie szkody poszkodowany jest zobowiązany do wykonania dokumentacji fotograficznej uszkodzonego mienia i zachowania wszelkich rachunków związanych z naprawą. Jeżeli zachodzi podejrzenie, że szkoda w mieniu jest wynikiem przestępstwa, o zdarzeniu musi być poinformowana policja. Mowa o sytuacji, kiedy doszło np. do wypadku drogowego z ofiarami w ludziach, kradzieży samochodu czy pożaru nieruchomości, przy czym zachodzi przypuszczenie, że jest on wynikiem podpalenia. Szczegółowe informacje na temat postępowania w razie zaistnienia szkody zawarte są w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU) danej polisy.

Likwidacja szkody na osobie

Szkoda na osobie dotyczy rozstroju zdrowia lub śmierci poszkodowanego. Może być zgłoszona m.in. z ubezpieczenia:

• OC komunikacyjnego sprawcy wypadku drogowego;
• własnego (np. ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego czy turystycznego).

Po zarejestrowaniu szkody na osobie sprawa trafia do likwidatora. Ten listownie informuje poszkodowanego o potrzebnych do dostarczenia dokumentach. Zwraca się też o nie do określonych podmiotów lub organów, które są uczestnikami prowadzonego przez TU postępowania (np. w przypadku wypadku drogowego do policji). Jeżeli w toku likwidacji szkody zachodzi konieczność poddania się poszkodowanego badaniu lekarskiemu, likwidator uzgadnia z nim termin i miejsce przeprowadzenia tego badania (koszty pokrywa TU). Na podstawie zebranych dokumentów oraz informacji na temat okoliczności zaistnienia szkody, warunków umowy ubezpieczenia i przepisów prawa likwidator decyduje o wypłacie/odmowie odszkodowania. Co ważne, w przypadku decyzji pozytywnej TU wypłaca odszkodowanie na rzecz poszkodowanego (jeżeli doznał uszczerbku na zdrowiu) lub osoby uprawnionej (przez ubezpieczonego lub na podstawie prawa spadkowego) do otrzymania odszkodowania (jeżeli poszkodowany poniósł śmierć).

Likwidacja świadczenia z ubezpieczenia na życie

W przypadku ubezpieczenia na życie w miejsce terminu „likwidacja szkody” stosowany jest termin „likwidacja świadczenia”. Jest to spowodowane tym, że z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia na życie ubezpieczonemu przysługuje świadczenie, nie zaś odszkodowanie. Świadczenie, w zależności od warunków umowy ubezpieczenia, może dotyczyć nie tylko na przykład uszczerbku na zdrowiu, ale też dla przykładu narodzin dziecka. Co jednak ważne, likwidacja świadczenia przebiega dokładnie w ten sam sposób, co opisana wyżej likwidacja szkody na osobie.

Ile czasu trwa likwidacja szkody?

Likwidacja szkody co do zasady trwa 30 dni. Oznacza to, że od daty zarejestrowania zgłoszenia szkody w TU decyzja o wypłacie/odmowie odszkodowania musi być wydana w ciągu 30 dni. Dotyczy to zarówno szkody z ubezpieczenia obowiązkowego (np. OC komunikacyjnego sprawcy), jak i dobrowolnego (np. polisy Autocasco). Niekiedy jednak wyjaśnienie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczeniowej TU za powstanie szkody lub wysokości odszkodowania we wskazanym terminie jest niemożliwe (np. z powodu niedostarczenia przez poszkodowanego koniecznych do likwidacji szkody dokumentów).

Wówczas:

• w przypadku ubezpieczenia obowiązkowego – odszkodowanie musi być wypłacone w terminie 14 dni od dnia, w którym wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później niż w ciągu 90 dni od daty zarejestrowania zgłoszenia szkody (jeżeli w sprawie trwa postępowanie karne lub cywilne dopuszczalne jest przekroczenie terminu 90 dni).
• w przypadku ubezpieczenia dobrowolnego – odszkodowanie musi być wypłacone w terminie 14 dni od dnia, w którym wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, przy czym bezsporna część odszkodowania musi być wypłacona w ciągu 30 dni od daty zarejestrowania zgłoszenia szkody.

W obu przypadkach TU jest zobowiązane do pisemnego poinformowania poszkodowanego o przyczynach zwłoki.