Fraud ubezpieczeniowy to oszustwo ubezpieczeniowe, czyli świadome działanie na szkodę towarzystwa ubezpieczeniowego. Polega na poświadczeniu nieprawdy celem uzyskania nienależnego odszkodowania/świadczenia w związku z zawartą umową ubezpieczenia. Fraud ubezpieczeniowy jest czynem karalnym. Zarówno ten, kto popełnia oszustwo ubezpieczeniowe, jak i ten, kto mu pomaga, może być skazany.
Fraud ubezpieczeniowy – typowe oszustwa ubezpieczeniowe
Najwięcej oszustw ubezpieczeniowych dotyczy ubezpieczeń komunikacyjnych. Ale nieuczciwi klienci dopuszczają się fraudów ubezpieczeniowych również w ubezpieczeniach majątkowych, osobowych i na życie. Oszustwem ubezpieczeniowym jest m.in.:
- podawanie nieprawdziwych informacji podczas składania wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia i przemilczenie znanych sobie okoliczności, o które towarzystwo ubezpieczeniowe zapytuje przed zawarciem umowy ubezpieczenia;
- umyślne wyrządzenie szkody na przedmiocie ubezpieczenia;
- symulowanie szkody, do której w rzeczywistości nie doszło;
- powiększenie rozmiarów szkody, do której w rzeczywistości doszło (np. przypisywanie do skutków szkody uszkodzeń, które na przedmiocie ubezpieczenia istniały, zanim do niej doszło);
- przedkładanie fałszywej dokumentacji do zarejestrowanej szkody.
Co grozi za popełnienie fraudu ubezpieczeniowego?
Fraud ubezpieczeniowy jest czynem karalnym, co wynika z dwóch artykułów kodeksu karnego. A mianowicie:
- Artykuł 286 § 1: Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
- Artykuł 298 § 1: Kto, w celu uzyskania odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia, powoduje zdarzenie będące podstawą do wypłaty takiego odszkodowania, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Towarzystwo ubezpieczeniowe po odkryciu oszustwa ubezpieczeniowego (w zależności od jego „kalibru” i zebranych dowodów) może zerwać umowę ubezpieczenia, dokonać ponownej kalkulacji składki ubezpieczenia, odmówić wypłaty odszkodowania/świadczenia, a nawet zwrócić się do sprawcy fraudu ubezpieczeniowego o zwrot uznanego uprzednio roszczenia.
Jak towarzystwa ubezpieczeniowe bronią się przed fraudami ubezpieczeniowymi?
Z powodu niewykrytych fraudów ubezpieczeniowych towarzystwa ubezpieczeniowe rokrocznie ponoszą starty finansowe liczone w milionach złotych. Niewykryte oszustwa ubezpieczeniowe uderzają po kieszeni nie tylko towarzystwa ubezpieczeniowe, ale też ich klientów. Wszak prowadzą do podniesienia cen oferowanych przez ubezpieczycieli produktów ubezpieczeniowych. Nic zatem dziwnego, że przed zwarciem umowy ubezpieczenia na życie ubezpieczyciel prosi o dostarczenie dokumentacji medycznej, a po zarejestrowaniu szkody na pojeździe z ubezpieczenia OC komunikacyjnego sprawcy analizuje okoliczności o przebiegu zdarzenia opisane w zgłoszeniu szkody.
Niekiedy likwidowana szkoda jest uznawana przez ubezpieczyciela za skomplikowaną. Wówczas wkracza licencjonowany detektyw, który współpracuje z towarzystwem ubezpieczeniowym na podstawie umowy cywilnoprawnej lub jest zatrudniony przed ubezpieczyciela na etacie. Licencja detektywistyczna, zgodnie z zapisami ustawy z dnia 6 lipca 2001 roku o usługach detektywistycznych zawartymi w artykule 8, upoważnia detektywa do niejawnego zbierania i przetwarzania informacji o osobach trzecich. Naturalnie włamanie do komputera podejrzanego o oszustwo ubezpieczeniowe czy łamanie tajemnicy jego korespondencji nie wchodzi w grę. Detektyw przeprowadza po prostu wywiady środowiskowe i obserwacje. Zazwyczaj jest osobą, która wcześniej pracowała w policji. Stąd ma i doświadczenie i kontakty. Wie, o co i kogo zapytać. Jest w stanie w krótkim czasie zebrać niepodważalne dowody na to, że dochodzi do próby wyłudzenia odszkodowania/świadczenia. A dowody zebrane w ten sposób mogą być przedstawione w sądzie.