Alokacja składki to termin, który odnosi się do ubezpieczenia mieszanego na życie. Oznacza przeznaczenie części składki ubezpieczenia na inwestowanie przez towarzystwo ubezpieczeniowe (TU) w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe. Te natomiast są reinwestowane w rozmaite aktywa, na przykład akcje czy obligacje. Celem jest gromadzenie oszczędności na rachunek ubezpieczonego. Na koniec okresu ubezpieczenia TU jest zobowiązane do ich wypłaty na rzecz ubezpieczonego. Trzeba jednak zaznaczyć, że alokowana składka podlega ryzyku inwestycyjnemu. A zatem ubezpieczony może zarówno zyskać, jak i stracić.
Alokacja składki w ubezpieczeniu na życie z UFK
Ubezpieczenie mieszane na życie to polisa na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (UFK). Jest to produkt o charakterze ochronno-inwestycyjnym. Łączy w sobie funkcje właściwe umowie ubezpieczenia na życie oraz umowie o inwestowanie umówionych środków pieniężnych. Przedmiotem ubezpieczenia jest zatem:
- życie ubezpieczonego (funkcja ochronna);
- zaopatrzenie ubezpieczonego (funkcja inwestycyjna).
Towarzystwo ubezpieczeniowe na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia zobowiązuje się do zapewnienia ochrony ubezpieczeniowej ubezpieczonemu przez cały okres ubezpieczenia oraz inwestowania umówionej części składki w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe w interesie (ale też na ryzyko!) ubezpieczonego. Składkę ubezpieczeniowa przeznacza się częściowo na ochronę, a częściowo alokowana w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe (jej podział nie musi być równy). Alokacja składki decyduje w jakich proporcjach TU będzie odkładało wpłaconą składkę. Na tej podstawie umowa ubezpieczenia z UFK zapewnia:
- świadczenie w wysokości określonej sumy ubezpieczenia wypłacane przez TU na rzecz uposażonego (wskazanego uprzednio przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego w przypadku umowy na cudzy rachunek, o czym poniżej) w sytuacji śmierci ubezpieczonego (w okresie ubezpieczenia i na skutek wypadku ubezpieczeniowego);
- świadczenie w wysokości uzależnionej od kwoty alokowanych składek ubezpieczenia oraz wyników inwestycyjnych (inwestycja podlega ryzyku inwestycyjnemu, co oznacza, że ubezpieczony może zyskać, ale też stracić) wypłacane przez TU na rzecz ubezpieczonego po zakończeniu okresu ubezpieczenia.
O alokacji składki decyduje ubezpieczający
Umowa ubezpieczenia na życie z UFK jest zawierana pomiędzy towarzystwem ubezpieczeniowym a ubezpieczającym. Na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia ubezpieczający jest zobowiązany do terminowego opłacania składek ubezpieczenia w zadeklarowanej wysokości przez cały okres ubezpieczenia. Podczas wypełniania wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia sam określa m.in.: częstotliwość opłacania składki (np. jednorazowo, miesięcznie lub rocznie) oraz okres ubezpieczenia. Ubezpieczający zazwyczaj jest jednocześnie ubezpieczonym, co oznacza, że przedmiotem ubezpieczenia jest jego życie i zaopatrzenie go.
Niekiedy jednak ubezpieczający i ubezpieczony to dwie różne osoby. Ubezpieczający może wskazać dowolnego ubezpieczonego, nawet niespokrewnionego ze sobą, o ile dana osoba zgodzi się na to (np. swojego partnera). Co jednak ważne, wówczas ubezpieczony nie zostaje stroną umowy ubezpieczenia, lecz jest podmiotem stosunku ubezpieczenia. Natomiast określenie kwoty alokowanej składki jest prawem, które przysługuje wyłącznie ubezpieczającemu jako stronie umowy ubezpieczenia.
Uprawnienia ubezpieczającego w odniesieniu do inwestycyjnej części umowy
Ubezpieczenie na życie z UFK jest produktem złożonym. Towarzystwa ubezpieczeniowe w swojej ofercie mają umowy jednofunduszowe i wielofunduszowe. Wybór należy do ubezpieczającego. Określona umowa nadaje mu konkretne uprawnienia:
- umowa jednofunduszowa – składka jest alokowana w jeden fundusz, a ubezpieczający nie może go zmienić na inny w trakcie trwania umowy;
- umowa wielofunduszowa – podczas jej zawierania ubezpieczający wybiera z oferty TU fundusze, w które składka ma być alokowana. Może wybrać jeden fundusz. Wtedy składka w całości jest w nim alokowana. Może też wybrać kilka funduszy i dokonać podziału alokowanej składki pomiędzy nimi. Wówczas może transferować środki pomiędzy funduszami, tj. przenieść część lub całość środków z jednego funduszu do drugiego.
Ubezpieczający decyduje też o poziomie ryzyka, jakie chce zaakceptować. Akceptacja wyższego poziomu ryzyka determinuje wyższe zyski („fundusz agresywny”), a niższego – niższe („fundusz stabilnego wzrostu”).