Naprawa bezgotówkowa (metoda serwisowa) to jeden z dwóch sposobów (obok naprawy gotówkowej) rozliczenia szkody na pojeździe. Jest stosowany zarówno podczas likwidacji szkody z ubezpieczenia własnego (AC), jak i z ubezpieczenia sprawcy (OC komunikacyjnego). Naprawa bezgotówkowa polega na rozliczeniu kosztów naprawy pojazdu pomiędzy towarzystwem ubezpieczeniowym a warsztatem samochodowym, który naprawy dokonał. Wprost oznacza to, że ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie na rzecz warsztatu samochodowego uprawnionego przez właściciela pojazdu do odbioru odszkodowania.
Naprawa bezgotówkowa – Oględziny pojazdu i kosztorys naprawy
Po zaistnieniu szkody na pojeździe konieczne jest przeprowadzenie oględzin poszkodowanego pojazdu (m.in. wykonanie dokumentacji fotograficznej związanej z uszkodzeniami pojazdu oraz sporządzenie kosztorysu naprawy). W odniesieniu do naprawy bezgotówkowej oględziny są przeprowadzane przez:
- rzeczoznawcę towarzystwa ubezpieczeniowego;
- warsztat samochodowy sieci naprawczej ubezpieczyciela (niekoniecznie ASO).
Jak powstaje kosztorys naprawy pojazdu?
Kosztorys naprawy pojazdu jest sporządzany (zarówno przez rzeczoznawcę, jak i warsztat samochodowy sieci naprawczej TU) w jednym z dwóch systemów eksperckich – Audatex lub Eurotax. Oba narzędzia pozwalają na określenie m.in.:
- stanu pojazdu i uszkodzeń, których dotyczy szkoda;
- części do naprawy i wymiany;
- czasochłonności czynności naprawczych blacharskich, mechanicznych i lakierniczych na podstawie informacji od producenta pojazdu;
- kosztu robocizny w warsztacie samochodowym (cena netto);
- kosztu części oryginalnych na podstawie informacji od producenta pojazdu lub części nieoryginalnych na podstawie informacji od dystrybutorów części zamiennych (cena netto).
Koszt robocizny w warsztacie samochodowym to iloczyn czasochłonności poszczególnych czynności naprawczych i stawki jednej roboczogodziny w danym warsztacie samochodowym. Czasochłonność jest określona przez producenta pojazdu. Cena netto jednej roboczogodziny odzwierciedla natomiast określony przez towarzystwo ubezpieczeniowe uśredniony koszt naprawy pojazdu w danym regionie, w warsztacie samochodowym ASO lub nieautoryzowanym (chyba że kosztorys naprawy sporządza warsztat samochodowy sieci naprawczej TU).
Naprawa bezgotówkowa – weryfikacja kosztorysu
Jeżeli rzeczoznawca TU przeprowadził oględziny poszkodowanego pojazdu w miejscu innym niż warsztat samochodowy, klient jest zobowiązany przekazać warsztatowi, któremu powierza naprawę, kosztorys. Natomiast warsztat samochodowy winien jest zweryfikować kosztorys, czyli sprawdzić, czy uszkodzenia pojazdu wskazane przez rzeczoznawcę są tożsame z rzeczywistymi uszkodzeniami pojazdu. W przypadku ujawnienia uszkodzeń pojazdu nie zawartych w kosztorysie naprawy warsztat samochodowy musi się skontaktować z ubezpieczycielem i zlecić przeprowadzenie dodatkowych oględzin pojazdu. A tym samym dokonanie ponownego kosztorysu naprawy. W przeciwnym razie uregulowanie różnicy między rzeczywistym kosztem naprawy a wypłaconym odszkodowaniem spoczywa na właścicielu poszkodowanego pojazdu.
Jeżeli oględziny pojazdu przeprowadził rzeczoznawca TU (a nie warsztat samochodowy sieci naprawczej TU) warsztat samochodowy również sporządza kosztorys w Audatex/Eurotax. Wskazuje w nim własną stawkę jednej roboczogodziny oraz ceny netto części oryginalnych lub nieoryginalnych koniecznych do zastosowania (do wysokości ceny netto wskazanej w katalogach Audatex/Eurotax). Tak przygotowany kosztorys jest przesyłany do TU. I weryfikowany przez likwidatora szkody. Likwidator decyduje, czy kosztorys naprawy jest uzasadniony, czy nie:
- jeżeli tak – warsztat samochodowy przystępuje do naprawy, a po jej dokonaniu przesyła do TU faktury/rachunki. Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie na rzecz tego warsztatu;
- jeżeli nie – dochodzi do odmowy wypłaty odszkodowania, od której można się odwołać.
Naprawa bezgotówkowa a szkoda z Autocasco
W przypadku ubezpieczenia Autocasco klient już podczas zawierania umowy ubezpieczenia decyduje o sposobie rozliczenia szkody na pojeździe. Polisa AC, która zapewnia rozliczenie bezgotówkowe jest droższa od tej, która umożliwia rozliczenie gotówkowe. Trzeba jednak wiedzieć, że część towarzystw ubezpieczeniowych oferuje jedynie drugi ze wskazanych sposobów rozliczenia szkody w odniesieniu do starszych pojazdów. Klient, który podczas zawierania umowy ubezpieczenia AC wybiera naprawę bezgotówkową, określa też:
- rodzaj warsztatu samochodowego uprawniony do naprawy (ASO lub nieautoryzowany);
- rodzaj naprawy (na częściach oryginalnych lub nie).
Wreszcie decyduje też o tym, czy chce dokonać wykupu amortyzacji części i udziału własnego.
Kosztorys naprawy bezgotówkowej, przygotowany przez dany warsztat samochodowy, jest oparty (w zależności od Ogólnych Warunków Ubezpieczenia danej polisy) na:
- czasochłonności, określonej przez producenta pojazdu w Audatex/Eurotax, poszczególnych czynności naprawczych;
- cenie netto jednej roboczogodziny w tym warsztacie samochodowym;
- cenie netto części oryginalnych lub nie (do wysokości ceny netto wskazanej w katalogach Audatex/Eurotax).
Naprawa bezgotówkowa a szkoda z OC komunikacyjnego sprawcy
W odróżnieniu od ubezpieczenia Autocasco, w przypadku szkody na pojeździe z ubezpieczenia OC komunikacyjnego sprawcy, klient decyduje o sposobie rozliczenia szkody podczas jej rejestracji w towarzystwie ubezpieczeniowym. Klient, który podczas rejestracji szkody wybiera rozliczenie bezgotówkowe może dokonać naprawy pojazdu w warsztacie samochodowym ASO lub dowolnym innym. Co ważne, amortyzacja części (na ogół) i udział własny (zawsze) w przypadku rozliczenia szkody na pojeździe z ubezpieczenia OC komunikacyjnego sprawcy nie są stosowane.
Kosztorys naprawy bezgotówkowej, przygotowany przez dany warsztat samochodowy, jest oparty na:
- czasochłonności, określonej przez producenta pojazdu w Audatex/Eurotax, poszczególnych czynności naprawczych;
- cenie netto jednej roboczogodziny w tym warsztacie samochodowym;
- cenie netto części oryginalnych lub nie (do wysokości ceny netto wskazanej w katalogach Audatex/Eurotax).
Szkoda całkowita, czyli kiedy naprawa bezgotówkowa jest niemożliwa
Szkoda na pojeździe, zarówno z polisy Autocasco, jak i z ubezpieczenia OC komunikacyjnego sprawcy, może być częściowa lub całkowita. Drugi przypadek zachodzi wtedy, kiedy koszt naprawy pojazdu przekracza:
- w przypadku Autocasco – 70% wartości pojazdu w dniu szkody;
- w przypadku OC komunikacyjnego – 100% wartości pojazdu w dniu szkody.
Wówczas towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaca odszkodowanie na rzecz właściciela pojazdu w wysokości wartości pojazdu w dniu szkody pomniejszonej o wartość pozostałości po nim. Naprawa bezgotówkowa dotyczy zatem jedynie szkody częściowej na pojeździe.