Wymiana opon – jak dokonać wyboru i na co zwracać uwagę?
Wymiana opon i ich właściwy dobór ma kolosalny wpływ na bezpieczeństwo na drodze. To właśnie one bezpośrednio stykają się z nawierzchnią. Niestety, nadal wielu kierowców zbyt lekko podchodzi do kwestii opon, ryzykując poważnymi w skutkach konsekwencjami. Im więcej uwagi poświęcimy oponom, tym większa pewność stabilnego poruszania się po każdej nawierzchni.
Producenci aut stawiają na coraz nowocześniejsze i bardziej innowacyjne rozwiązania, które mają zapewnić kierowcom komfort i bezpieczeństwo podczas jazdy. Tymczasem nawet najbardziej zaawansowany technologicznie komputer pokładowy czy najlepsze zawieszenie nie spełnią swojego zadania, jeśli kierowca super auta nie zadba o odpowiednie opony.
Opony zimowe i letnie – w czym oprócz nazwy tkwi różnica?
W pierwszych kilkudziesięciu latach rozwoju motoryzacji nikt nie słyszał o rozróżnianiu opon na opony zimowe i letnie. Opony były jedne i służyły przez cały rok. Taki stan rzeczy utrzymywał się do początku lat 80., gdy nastąpił gwałtowny rozwój motoryzacji. Producenci aut stale oferowali klientom coraz to nowsze modele, zapewniające zwiększony komfort i bezpieczeństwo podczas jazdy. Wraz z ilością ulepszeń zwiększała się masa pojazdów, a co za tym idzie – także moc silnika. Konieczne więc było zwiększenie także średnicy kół, aby miały one możliwość pomieszczenia odpowiednio dużych tarcz hamulcowych, niezbędnych do szybkiego i sprawnego zatrzymania stale rosnących aut.
W tym samym mniej więcej czasie na rynku zaczęły pojawiać się opony z rozróżnieniem na opony zimowe i letnie. Producenci ogumienia doszli bowiem do wniosku, że konieczne jest zastosowanie zróżnicowanych rozwiązań, które zapewnią przyczepność pojazdom znajdującym się w różnych warunkach drogowych. Opony zimowe i letnie są więc z powodzeniem stosowane od ponad trzech dekad. Z perspektywy kierowców faktycznie mają przełożenie na poziom bezpieczeństwa na drodze. A dla producentów ogumienia są czystym zyskiem – każde auto potrzebuje bowiem dwóch kompletów opon, które też nie są nieśmiertelne i raz na jakiś czas trzeba je wymienić. Dodatkowo wymiana opon, a właściwie brak opon zimowych może mieć wpływ na wypłatę odszkodowania z ubezpieczenia Autocasco, a ich brak w większości państw Europejskich skutkuje mandatem.
Różnice w składzie opon
Wymiana opon jest czynnością, którą należy wykonać, ale czy wiesz czym się od siebie różnią? Pomiędzy oponami letnimi i zimowymi występują różnice przede wszystkim w składzie mieszanki gumy, z jakiej opona jest wykonana. Opony letnie są optymalnie elastyczne w wysokich temperaturach. Gdy temperatura powietrza spada poniżej 7 stopni, stają się twarde i nie zapewniają prawidłowej przyczepności. W warunkach zimowych poruszanie się na oponach letnich jest więc sporym ryzykiem, zwiększającym ryzyko niepożądanych zdarzeń. Z kolei opony zimowe zachowują się niejako na odwrót. Są elastyczne w niskich temperaturach poniżej 7 stopni Celsjusza. Gdy temperatura wiosną wzrasta i zaczyna utrzymywać się przez dłuższy czas na wyższym poziomie, opony stają się bardzo miękkie. Efektem tego jest mocno ograniczona przyczepność, a dodatkowo jazda w wyższych temperaturach na oponach zimowych powoduje bardzo szybkie zużywanie się bieżnika. Co oznacza, że opony trzeba częściej wymieniać na nowe.
Różnice w rzeźbie bieżnika
Opony zimowe mają taką rzeźbę bieżnika, która bardzo sprawnie odprowadza wodę, a jednocześnie jest w stanie zachować dobrą przyczepność na ubitym śniegu. Dzięki temu auto porusza się stabilnie po drodze pokrytej wodą lub śniegiem. Niestety, nawet najlepsze opony zimowe nie poradzą sobie w stu procentach z powierzchnią, która jest oblodzona. Aby auto poruszało się sprawnie po lodzie, musiałoby być wyposażone w opony z kolcami, które w Polsce na drogach publicznych są zabronione.
W odróżnieniu od bieżnika opon zimowych, bieżnik w oponach letnich ma zdecydowanie mniej nacięć. Przekłada się to na niższy opór maszyny podczas toczenia, czyli niższe zużycie paliwa oraz mniejszy hałas.
Kiedy zmieniać opony letnie na zimowe?
Wielu kierowców czeka do ostatniej chwili z wymianą opon, a bardzo często jeżdżą przez wiele tygodni na niewłaściwych oponach, nie biorąc pod uwagę tego, że w ten sposób przyczyniają się do zwiększonego ich zużycia i zmniejszonego bezpieczeństwa.Wymiana opon jest niezbędna, a opony letnie na zimowe należy zmieniać wtedy, gdy jesienią temperatura w nocy zaczyna spadać poniżej 2 stopni Celsjusza. Natomiast opony zimowe na letnie zmieniamy wtedy, gdy wiosną temperatura powietrza w nocy zaczyna utrzymywać się na plusie.
A może opony wielosezonowe?
Opony wielosezonowe to rozwiązanie, które wydaje się doskonałą alternatywą dla opon zimowych i letnich, które trzeba dwa razy w roku zmieniać. W rzeczywistości jednak wybór ten nie jest tak oczywisty i to co najmniej z kilku powodów.
Opony wielosezonowe są dostępne na rynku motoryzacyjnym od lat. Jednak opony starego typu były przeznaczone do starych modeli tanich samochodów. Nie zapewniały nigdy idealnej przyczepności, zmniejszonego zużycia paliwa czy mniejszego hałasu. Sprawdzały się tylko w lekkich, miejskich samochodach, które użytkowane były wyłącznie na krótkich trasach po ulicach miasta. Ich zaletą był jedynie fakt, że latem sprawdzały się nieco lepiej niż opony zimowe, a zimą były lepsze niż jazda na letnich oponach. Obecnie jednak opony wielosezonowe mają zupełnie nowe, bardziej nowoczesne oblicze. Jest to efekt sporego postępu, jeśli chodzi o wytwarzanie wysokiej jakości kauczuku. Nowoczesne mieszanki gum są w stanie zachowywać elastyczność w o wiele szerszym zakresie temperatur, dzięki czemu sprawdzają się całkiem dobrze zarówno w warunkach zimowych, jak i letnich.
Skoro opony wielosezonowe są uniwersalne, dlaczego nie są tak rozpowszechnione jak letnie i zimowe? Przede wszystkim jest to kwestia kosztów. W cenie jednego kompletu opon wielosezonowych można kupić po dwa komplety opon zimowych i letnich. Opony wielosezonowe polecane są też do lżejszych aut miejskich o niewielkiej mocy silnika, które przeznaczone są do poruszania się w mieście. Właściciele cięższych aut, którzy często podróżują na dłuższych trasach, jak na razie nie mają większego wyboru – specjaliści zalecają stosowanie opon zimowych i letnich w zależności od pory roku.
Opony asymetryczne – najlepsze do każdych warunków drogowych
Przy wyborze opon stajemy również przed wyborem: klasyczne, kierunkowe, a może asymetryczne? Opony klasyczne zalecane są do niewielkich aut, którymi jeździ się raczej tylko w przestrzeni miejskiej. Nie mają one bowiem określonego kierunku obrotu. W odróżnieniu od nich opony kierunkowe określony kierunek obrotu mają. Dobrze sprawdzają się przy rozpędzaniu się i hamowaniu na śliskiej nawierzchni. Opony kierunkowe najpowszechniej występują więc jako opony zimowe. Mają jednak pewną wadę – ich przyczepność poprzeczna jest nieco gorsza, co może utrudniać zapanowanie nad pojazdem na większych zakrętach.
Dobrą alternatywą dla opon klasycznych oraz kierunkowych są opony asymetryczne. W odróżnieniu od opon kierunkowych nie mają określonego kierunku obrotu, jednak konieczne jest ich montowanie konkretną stroną na zewnątrz. Bieżnik opon asymetrycznych jest podzielony na dwie części. Część zewnętrzna odpowiada za przyczepność poprzeczną, natomiast wewnętrzna część bieżnika odpowiada za przyczepność wzdłużną. Tak skonstruowana opona dobrze zachowuje się w każdych warunkach drogowych.
Nie kupuj opon z drugiej ręki
W serwisach ogłoszeniowych można znaleźć prawdziwe zatrzęsienie ogłoszeń dotyczących sprzedaży kompletów używanych opon letnich czy zimowych. Choć jest to opcja tańsza niż kupno opon nowych, zdecydowanie nie warto z niej korzystać. Nigdy nie wiadomo, jaka jest przeszłość takich opon, czy nie posiadają niewidocznych uszkodzeń. Trzeba też pamiętać, że w każdym aucie opony układają się nieco inaczej i fakt, że w jednym samochodzie sprawdzały się niezawodnie i bezproblemowo, nie oznacza, że w przypadku innego auta będą zachowywały się równie dobrze.
Zrezygnuj z eko-rozwiązań
Na rynku oponiarskim można znaleźć również sporo opon nazywanych nie do końca słusznie ekologicznymi. Mają one obniżony współczynnik tarcia, który ma powodować zmniejszone zużycie paliwa podczas jazdy. Niestety, taka opona jest mniej przyczepna i powoduje słabszą stabilność auta, szczególnie w przypadku nawierzchni, która nie jest najlepszej jakości. Oszczędność paliwa przy użyciu eko-opon kształtuje się na poziomie kilku procent. To niewiele w porównaniu do dużo większego ryzyka podczas jazdy.
Wymiana opon na chińskie zamienniki to kiepski pomysł
Opony wyprodukowane w Chinach są tańsze od europejskich odpowiedników. Jednak podobnie jak w przypadku każdej innej chińszczyzny, są to produkty bardzo kiepskiej jakości. Różnica w cenie pomiędzy oponami chińskimi a dobrej jakości europejskimi jest wbrew pozorom niezbyt duża – zaledwie około 20 procent. Tymczasem różnica technologiczna pomiędzy tymi produktami to lata świetlne. Chińskie opony są mniej przyczepne i stabilne, a różnica w drodze hamowania ze stu metrów może sięgać nawet kilkunastu metrów. Chińskie opony zdecydowanie nie zapewniają więc ani oszczędności, ani bezpieczeństwa.
Jak wybrać rozmiar opony?
Jeszcze do niedawna pokutował pogląd, że im szersza opona, tym lepszą zapewni przyczepność. Dziś nieco się to zmieniło – każdy producent aut zaleca do swoich samochodów stosowanie opon w konkretnym rozmiarze. Wybór opon powinien być jednak uzależniony nie tylko od ich wielkości, szerokości czy szerokości profilu, ale również od indeksu prędkości. Indeks ten zawsze powinien być wyższy niż maksymalna prędkość możliwa do osiągnięcia w danym aucie.
Czytaj parametry na etykietach
Kolejne parametry, na które warto zwracać uwagę podczas wyboru konkretnych opon, to: przyczepność na mokrej nawierzchni, efektywność paliwowa oraz poziom hałasu. Te informacje można znaleźć na etykietach, które musza posiadać wszystkie opony wyprodukowane w Unii Europejskiej. Etykiety na oponach w przejrzysty, graficzny sposób informują o parametrach, ułatwiając podjęcie decyzji o wyborze konkretnego modelu opon.
Informacja o produkcji nie ma większego znaczenia
Choć wielu klientów chciałoby otrzymać opony, które dopiero co zjechały z linii produkcyjnej, w rzeczywistości ta „świeżość” w tym przypadku ma drugorzędne znaczenie. Guma nie starzeje się bowiem tak szybko i prawidłowo przechowywana może w niezmienionym stanie przeleżeć w hurtowni nawet 5 lat. Co więcej – wystarczy miesiąc niewłaściwego eksploatowania opony w pojeździe, by ją postarzyć o ponad rok. Data ważności opony jest więc mniej ważna niż jej późniejsze użytkowanie. Nie powinna być również kluczowym czynnikiem wyboru opony. Opona, która ma 3 lata jest produktem tak samo pełnowartościowym, jak opona mająca 3 tygodnie.
Wymiana opon – pamiętaj o właściwym ciśnieniu
Każda opona optymalnie funkcjonuje w pewnym konkretnym zakresie ciśnienia. Informacja o tych parametrach powinna znajdować się na pojeździe, najczęściej na wewnętrznej części klapki wlewu paliwa oraz w instrukcji obsługi pojazdu. Wartości ciśnienia nigdy nie są pojedyncze – inne są dla przednich opon, a inne dla tylnych. Zarówno zbyt wysokie, jak i zbyt niskie ciśnienie powoduje szybsze zużywanie się opon oraz nieprawidłowości w zachowaniu się auta, szczególnie na trudnych nawierzchniach.
Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe zalecenia, jasno widać, że wybór i wymiana opon nie jest zadaniem łatwym i w tej kwestii nie należy podejmować przypadkowych decyzji. Zawsze warto brać pod uwagę potrzeby konkretnego pojazdu, zalecenia producenta oraz wszystkie informacje znajdujące się w instrukcji obsługi czy na etykietach opon.
